Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2024

Η λογοτεχνία γύρω από τη Σπιναλόγκα ενδεικτικές εγγραφές

 




Η λογοτεχνία γύρω από τη Σπιναλόγκα

ενδεικτικές εγγραφές

 

 

 

-1933: Θέμος Κορνάρος, «Σπιναλόγκα “ad vitam», εκδ. Θ. Γκογκώνης, [Ακαδημίας 79], Αθήνα, (σ. 80), (πεζογράφημα – ντοκουμέντο)

 < δες επίσης το ίδιο και σε έκδοση του 1956.>

/ - επιλεγέντα αποσπάσματα από βιβλιοκριτική του Αιμίλιου Χουρμούζιου στο περ. «Νέα Επιθεώρηση» (1933):

{    « ΘΕΜ. ΚΟΡΝΑΡΟΥ: «Σπιναλόγκα (ad vitam)», Α­θήνα 1933.

   Μετά τους ανθρώπους με τη λέπρα της ψυχής ο Κορνάρος μας δίνει τους ανθρώπους με τη λέπρα του σώματος. Και είναι πραγματικά τόσο ενδιαφέρο και το πρώτο και το  δεύτερο...  Αλλά στο νέο βιβλίο του ο Θ. Κορνάρος κατώρθωσε να μας δώσει ακόμη μεγαλύτερο δείγμα του πλούσιου ταλέντου του, ενα ταλέντο θαρρείς πρωτόγονο που ξαφνίζει με τον καταιγισμό του.

     Η «Σπιναλόγκα» του είναι σήμερα ο δεύτερος σταθμός στο δρόμο που άρχισε με τόσο θάρρος κι’ αυτοπεποίθηση ο Θεμιστοκλής Κορνάρος. Kι’ ο  σταθμός ήλθε ταχύς και ελπιδοφόρος για νέα, θέλουμε να την πιστεύουμε, ορμή.

     Η Σπιναλόγκα, το νησί—λεπροκομείο, έδωσε σε πολλούς κυνηγούς των συνταραχτικών ρεπορτάζ, αφορμή να γράψουν σελίδες.  Μα η ψευτιά της «ζωής» αυτής όπως μας την έδωσαν μυρίζει από μακρυά.  Ο Κορνάρος είδε όπως έπρεπε να ιδεί και περιέγραψε ασυγκράτητα. Έτσι, δεν περιωρίστηκε μόνο στην εξωτερική φρίκη που προσφέρει το απαίσιο θέαμα των σάπιων σαρκών, που παρακολουθούν  σαν από συγκατάβαση τον ανθρώπινο σκελετό, μα προχώρησε ως τα τρίσβαθα του λεπρού κορμιού... έφτασε στην ψυχή. Και μας έδωσε την ψυχή αυτή με ζωντάνια.

     Η έμπνευση του Κορνάρου να παρουσιάσει το ρεπορτάζ του σαν αφήγηση από το ημερολόγιο ενός λεπρού είναι επιτυχής. Γιατι έτσι η αφήγηση παίρνει έναν τόνο αλήθειας ζωηρότατο που συνταιριασμένος με τη βαθύτατη παρατηρη­τικότητα και τις ψυχολογικές ικανότητες του συγγραφέα φτάνουν στο τέλειο. Υπάρχουν σελίδες μέσα στο βιβλιαράκι αυτό που ίσως θα τις υπόγραφε χωρίς δυσκολία κ’ ένας  Αλμπέρ Λόντρ, ο μακαρίτης αυτός άσσος του ρεπορτάζ.

    Ο Κορνάρος δεν παραμέλησε την κοινω νική πλευρά του θέματός του. Και μέσα από τις συγκλονιστικές αυτές σελίδες βλέπει κανείς αποκρουστική την εγκληματική αστοργία του Κράτους, βλέπει αυτή την αστική εκμετάλλευση να κάνουν την α πεχθή τους εμφάνιση σε κάθε εκδήλωση της φτωχής ζωής των λεπρών.

    Μα αφού από τις σελίδες αυτές ο αναγνώοτης μπορεί και με το παραπάνω να σχηματίσει την εντύπωση που πρέπει —την εντύπωση πως στη σύγχρονη κοινωνία, όπου ο άνθρωπος δεν είναι εργαλείο παραγωγής και πουλημένη ψήφος είναι κατώτερος κι’ από χτήνος — τί χρειαζότανε εκείνος ο ανούσιος πρόλογος με τα μαύρα στοιχεία και ο  μωρότατος επίλογος: «Εργάτες, αυτού θα καταντήσουμε όλοι—(δηλαδή λεπροί (!!) και  όλοι (!!!)— μετά το ξάφρισμα της δύναμής μας κλπ. κλπ.»; 

      Στο σύνολό του όμως το βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται για τη νεοελληνική λογοτεχνία μα και από κάθε διανοούμενο γιατι το βιβλίο του Κορνάρου όπω ς και το πρώτο του, το «Άγιον Όρος» είναι σύνθημα. Σύνθημα για να υπομνησθεί στο Κράτος … πως στη Σπιναλόγκα υπάρχουν άνθρωποι, ζωντανά πτώματα, …  άξιοι για μεγαλύτερη προσοχή ...    

                                                                  Αντρέας Ζεβγάς.»   }  

/ - πηγή: περ. «Νέα Επιθεώρηση», Περίοδος Β’, αρ. 5 (20), Οχτώβρης 1933, στήλη: Η Κριτική του Βιβλίου, συντάκτης: Αντρέας Ζεβγάς (: Αιμίλιος Χουρμούζιος), (σ. 125). >  

 

 

 

1936: Γουλιέλμος Άμποτ  (Γ.Ν. Άμποτ), «Γη και Νερό»,   (1ο μυθιστόρημα)

< Το «Γη και Νερό» του Γ.Ν. Αμποτ είναι εκτενές μυθιστόρημα.

  Το θέμα του: η ζωή των λεπρών στην ερημόνησο Σπιναλόγκα, (Κρήτη). Ο αποκλεισμός των λεπρών από τον υπόλοιπο κόσμο. Σκηνές με εξαιρετική περιγραφική δύναμη, όπως η σκηνή της εξέγερσης των λεπρών ή η σκηνή της γέννησης του παιδιού μιας λεπρής. 

   [  (υποσημείωση: το θέμα των λεπρών, καθώς επίσης και το θέμα των φθισικών (κοινωνικά προβλήματα έντονα) απασχόλησαν ιδιαίτερα την ν.ε. πεζογραφία και το ν.ε. θέατρο). ]

  βλ. μεταξύ άλλων επανέκδοση στα 2008, Πόλις, Αθήνα, (σ. 448) με προλόγους του Κώστα Γεωργουσόπουλου και της Ελισσάβετ Κοτζιά. >

 

 

1940: Άρης Χατζιδάκης, «Σπιναλόγκα», Γκοβόστης, Αθήνα (θεατρικό) (έκδοση)

 

Για το θεατρικό έργο του Άρη Χατζιδάκη «Σπιναλόγκα» δες μεταξύ άλλων:

Άρης Χατζηδάκης: Σπιναλόγκα, εκδόσεις ΓΚΟΒΟΤΣΗ ...

 

H Λέπρα και το λεπροκομείον της Σπιναλόγκας -εν Κρήτη ...

  

 

 

 

1958: ταινία: Λίλα Κουρκουλάκου, «Σπιναλόγκα. Το νησί της σιωπής»

σκηνοθεσία: Λίλα Κουρκουλάκου

σενάριο: Βαγγέλης Χατζηγιάννης

μουσική: Δημήτρης Διαμαντόπουλος

φωτογραφία: Νίκος Γαρδέλης

δράμα

θέμα: η κοινωνία των λεπρών στην νήσο Σπιναλόγκα (Κρήτης)

ασπρόμαυρη

διάρκεια: 65 λεπτά

Παραγωγή: Μεσόγειος Φιλμ

      Οι ηθοποιοί:  

/ - Ορέστης Μακρής,

/ - Γιώργος Καμπανέλλης,

/ - Νίνα Σγουρίδου

/ - Τζώρτζης Κουρκουλάκος,

/ - Γιάννης Σπαρίδης,

 

 

 

 

Πληροφοριακά δες, μεταξύ πολλών αναρτήσεων στο διαδίκτυο για τη Σπιναλόγκα:

Σπιναλόγκα: Στο νησί των κολασμένων στα 1929- Το πρώτο ...

  

 

 

 

 

 

ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ

eleftherografos.blogspot.com

[ ανάρτηση 11 Φεβρουαρίου 2024 :

Η λογοτεχνία γύρω από τη Σπιναλόγκα

ενδεικτικές εγγραφές  ]

 

 

 

 

 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Magazine "Secondhand Daylight" album 1979 εποχές βινυλίου ΜΟΥΣΙΚΗ

  Magazine “ Secondhand Daylight ” album 1979 released in March 1979 2 nd studio album εποχές βινυλίου ΜΟΥΣΙΚΗ       ...