Καβείρεια μυστήρια Αρχαιογνωσία ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

 

Καβείρεια μυστήρια

Χαρίλαος Καλαϊσάκης

άρθρο

(Συνέχεια από προηγηθείσα ανάρτηση του 2022)

Αρχαιογνωσία

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

 

 

Περί Καβείρων

Χαρίλαος Καλαϊσάκης « Περί Καβείρων»

( εξ ανεκδότου συγγράμματος)

 Περί Καβείρων

    Η λατρεία και τα μυστήρια των Καβείρων, άτινα είχον εγκαταστή εν τη νήσω Σαμοθράκη, φαίνεται ότι ήσαν, όπως τα του Αδώνιδος, φοινικικής καταγωγής.

   Οι Κάβειροι ήσαν δαίμονες μυστηριώδεις, ών η φύσις δεν είναι ακριβώς γνωστή, διότι αι περί τούτων ειδήσεις έχουσιν, ως επί το πλείστον, την αρχήν εν τοις ύστερον χρόνοις της ελληνικής μυθολογίας, ότι οι καθ’ εαυτούς, ένεκα της μυστικής αυτών φύσεως, σκοτεινοί θεοί ήσαν συνδεδεμένοι και συγκεχωνευμένοι προς διαφόρους άλλους θεούς. Ήσαν δε πιθανώς αρχαιότατοι θεοί της επικαρπίας της γης, αλλά κατώτεροι.

   Εν Βοιωτία, ένθα, ως φαίνεται, κατά πρώτον ελατρεύοντο, παρουσιάζονται μετά της Δήμητρος, της θεάς της γεωργίας. Εντεύθεν εξετάθη η λατρεία αυτών εις Λήμνον, Ίμβρον, Σαμοθράκην.

   Επί της Λήμνου οι Κάβειροι παρίστανται μετά του Ηφαίστου, όστις εξελαμβάνετο υπό την πρώτην αυτού μορφήν, ως θεός του φυσικού και υποχθονίως ενεργούντος πυρός. Εις τοιούτους φυσικούς θεούς, ως είναι η Δημήτηρ και ο Ήφαιστος, προσεκολλώντο οι Κάβειροι ως υπηρέται δαίμονες, ενεργητικά όντα της φύσεως. Επειδή δε ο Ήφαιστος, προϊόντος του χρόνου, εγένετο κατ’ εξοχήν θεός της καλλιτεχνίας, η ιδιότης αύτη μετέβη και εις τους Καβείρους, οίτινες εγένοντο βοηθοί του Ηφαίστου εις την επεξεργασίαν των μετάλλων. Προς τούτοις οι Κάβειροι εγένοντο εν ταις ρηθείσαις νήσοις Σωτήρες θεοί κατά της τρικυμίας, καθόσον μάλιστα ευρίσκοντο μετά των Διοσκόρων, Κάστορος και Πολυδεύκους, οίτινες, κατά τας δοξασίας των αρχαίων, επαρουσιάζοντο ως φωτεινά σώματα επί της επιφανείας της θαλάσσης εν καιρώ σκοτεινοτάτης νυκτός. Δια την τελευταίαν δ’ αυτών ιδιότητα οι Κάβειροι ανυψούνται εις θεούς πρώτης τάξεως, και τούτων την προστασίαν επεκαλούντο εν τρικυμίαις όσοι ήσαν μεμυημένοι, αποκαλούντες αυτούς ισχυρούς και δυνατούς.

   Εν Βοιωτία η λατρεία των Καβείρων υπήρχε βεβαίως κατά τους αρχαιοτάτους χρόνους, μετά την κατάκτησιν όμως των Θηβών υπό των Επιγόνων, την δωδεκάτην προ Χριστού εκατονταετηρίδα, παρημελήθη αύτη εφ’ όσον ήκμαζον εν Αθήναις τα Ελευσίνια μυστήρια, και κατόπιν ήκμασαν εκ νέου, κατά τον τρίτον προ Χριστού αιώνα, επί των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και κατά τον δεύτερον αιώνα υπό των Ρωμαίων, υπό τον τύπον των Καβειρίων μυστηρίων, τελουμένων μεγαλοπρεπώς, ιδίως εν Σαμοθράκη.

   Το όνομα αυτών παράγεται εκ του εβραϊκού Καβίρ, όπερ σημαίνει Μέγας, Ισχυρός, είτε εκ του εν Φρυγία όρους Καβείρου, ένθα ελατρεύοντο, είτε εκ του ονόματος της μητρός αυτών, της νύμφης Καβείρας ή Καβειρούς.

   Καθ’ Ηρόδοτον, οι Κάβειροι είχον ναόν εν Μέμφιδι της Αιγύπτου, οι δε Φοίνικες ελάτρευον οκτώ Καβείρους εν Βηρυττώ, ως εφευρέτας της ναυτιλίας και αντιπροσώπους των επτά πλανητών.

    Εν ώ ο Πίνδαρος γιγνώσκει μόνον ένα Κάβειρον εν τοις οργίοις της Λήμνου, ο Αισχύλος φαντάζεται αυτούς πολυπληθείς, αφ’ ου απαρτίζουσι τον χορόν σατυρικού δράματος.

   Ο Ακεσίλαος και ο Φερεκύδης δίδουσιν αυτοίς πατέρα τον Κασμίλλον, υιόν της Καβειρούς και του Ηφαίστου, και παραδέχονται τρεις άρρενας μετά τριων θηλέων, των Καβειριτίδων νυμφών.

   Ο Στράβων προσεταιρίζει αυτούς μετά των Κορυβάντων και των Τιτύρων, ο δε Ηρόδοτος αναγράφει «Ηφαίστου δε σφέας παίδας λέγουσι είναι».

  Ο Παυσανίας είναι λίαν επιφυλακτικός ως προς την τέλεσιν των μυστηρίων των Καβείρων εν Θήβαις. Λέγει μόνον ότι, κατά την παράδοσιν των Θηβαίων, υπήρχεν άλλοτε πόλις εκεί, ένθα ο ναός, εν ή κατώκουν άνθρωποι καλούμενοι Κάβειροι, ότι είς εξ αυτών, ο Προμηθεύς και ο υιός αυτού Εθνεύς έσχον ποτε την τιμήν να φιλοξενήσωσι την θεάν Δήμητρα, ήτις εις αμοιβήν ενεπιστεύθη αυτοίς παρακαταθήκην, ότι δεν ήτο αυτώ επιτετραμμένον να δημοσιεύση τίς ήτο η παρακαταθήκη αύτη και εις τί εχρησίμευεν, αλλ’ ότι ήτο βέβαιον ότι η βάσις των εν Θήβαις τελουμένων μυστηρίων εστηρίζετο επί δώρου δοθέντος παρά της Δήμητρος. Κατά δε τα εν Σαμοθράκη τελούμενα μυστήρια υπήρχον τέσσαρες θεοί Κάβειροι, ο Αξίερος, ο Αξιόκερσος, η Αξιόκερσα και ο Κασμίλλος.

  Κατά τον ιστορικόν Μνασέαν, Αξίερος σημαίνει εν τη αιγυπτιακή γλώσση Μέγας, Παντοδύναμος, Αξιόκερσος Μέγας γονιμοποιός, Αξιόκερσα Μεγάλη γονιμοποιός και Κασμίλλος Πάνσοφος. Κατά την παράδοσιν, ο Κασμίλλος, ο και νεώτατος, εφονεύθη υπό των αδελφών αυτού, οίτινες μετά τον φόνον ετράπησαν εις φυγήν, φέροντες μεθ’ εαυτών τα γεννητικά όργανα αυτού εντός κίστεως ή καλάθου. Η κεφαλή αυτού περιετυλίχθη δι’ ερυθρού υφάσματος, το δε σώμα μετεκομίσθη επί ασπίδος εις Ασίαν, εις τους πρόποδας του όρους Ολύμπου, ένθα ετάφη.

   Ο αλληγορικός φόνος του Κασμίλλου εμνημονεύετο εν τοις τυπικοίς της μυήσεως. Ο υποψήφιος προ της μυήσεως υπεβάλλετο εις δοκιμασίαν της προτέρας διαγωγής αυτού, εξωμολογείτο εις τον επί τούτω ιερέα, καλούμενον Κόην, εκαθαρίζετο από πασών των ανομιών αυτού και είτα προσήρχετο εστεμμένος κλάδω ελαίας και φέρων πορφυράν ζώνην περί την οσφύν, ή πορφυράν ταινίαν περί την κεφαλήν. Η ζώνη αύτη ή η ταινία, ήν έφερον κατόπιν περί το σώμα αυτών ως περίαπτον, προεφύλαττεν αυτούς από παντός κινδύνου και τρικυμίας. Ούτω περιβεβλημένος ο υποψήφιος ετίθετο επί θρόνου, όν περιεκύκλουν άπαντες οι παρεστώτες, κρατούμενοι δια της χειρός και εκτελούντες ιερούς χορούς. Είτα ετελείτο το επικήδειον δράμα, καθ’ ό ο νεόφυτος παρίστα το πρόσωπον του Κασμίλλου. Κατά την παράστασιν ταύτην υπεκρίνοντο λύπην και ηκούοντο ολολύζοντες και στενάζοντες.

   Εν Σαμοθράκη ιδίως οι θεοί Κάβειροι είχαν περιφανή ναόν, ένθα ετελούντο μεγαλοπρεπώς τα μυστήρια κατ’ έτος κατά τας αρχάς του θέρους.

   Τα μυστήρια ετελούντο την νύκτα, αι δε τελεταί διήρκουν εννέα ημέρας, καθ’ άς εσβέννυτο το εν τη νήσω πυρ και ελαμβάνετο νέον εκ του εν Δήλω ναού του Απόλλωνος. Προσήρχοντο εκ των απωτάτων χωρών και οι περιφανέστατοι άνδρες ίνα μυηθώσιν εις μυστήρια, εν οίς εδέχοντο γυναίκας και παιδία.

   Εκεί συνηντήθησαν το πρώτον και συνεζεύχθησαν οι γονείς του Μεγάλου Αλεξάνδρου, περί της γεννήσεως του οποίου ο Πλούταρχος (Βίος Αλεξάνδρου) αναφέρει.

   Τα μυστήρια της Σαμοθράκης ουδέν είχον απωλέσει της επισημότητος αυτών κατά το έτος 18 μ.Χ., οπότε ο ανεψιός του αυτοκράτορος Τιβερίου Γερμανικός επεβιβάσθη εις πλοίον ίνα μεταβή εκεί και μυηθή, αλλ’ εκωλύθη υπό των εναντίων σφοδρών ανέμων.

  Υπάρχει εν τω Βατικανώ μάρμαρον, καλούμενον “de la Duchesse de Chalais”, ο Ερμής τριγωνοειδής, όστις επί του άνω μέρους παριστά τας Καβειρικάς θεότητας, τρεις τον αριθμόν (Αξιόκερσος, Αξιόκερσα και Κασμίλλος), και επεξηγεί αυτάς δι’ εικόνων γεγλυμμένων επί της βάσεως, του Απόλλωνος Ηλίου, της Αφροδίτης και του Έρωτος.

 

ΧΑΡΙΛΑΟΣ Π. ΚΑΛΑΪΣΑΚΗΣ

 

 

[ Το απόσπασμα «Περί Καβείρων» από το ανέκδοτο σύγγραμμα του Χαρίλαου Π. Καλαϊσάκη δημοσιεύθηκε στην ετήσια περιοδική έκδοση «Ημερολόγιον των Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων του έτους 1907 εν Κωνσταντινουπόλει», Έτος Τρίτον, Εν Κωνσταντινουπόλει, σ. 158-160. ]

 

Προηγηθείσα ανάρτηση

Χαρίλαος Καλαϊσάκης "Περί Καβείρων" άρθρο 1907 Αρχαιογνωσία

 

 

 

Από το Ai:

Περίληψη του κειμένου στα Νέα Ελληνικά:

    Το κείμενο του Χαρίλαου Καλαϊσάκη αναφέρεται στη λατρεία και τα μυστήρια των Καβείρων, θεοτήτων που λατρεύονταν κυρίως στη Σαμοθράκη και άλλες περιοχές του Αιγαίου. Η καταγωγή τους φαίνεται να είναι φοινικική και η φύση τους μυστηριώδης, καθώς συνδέονται με τη γεωργία και τη φύση, όπως οι θεοί Δήμητρα και Ήφαιστος. Η λατρεία τους εντοπίζεται στη Βοιωτία, Λήμνο, Ίμβρο και Σαμοθράκη, όπου οι Κάβειροι θεωρούνταν θεοί που προστάτευαν από τις τρικυμίες και είχαν ιδιαίτερη σχέση με την επεξεργασία μετάλλων και τη ναυτιλία.

   Οι Κάβειροι αποδίδονται σε διάφορες παραδόσεις και αναφέρονται με διαφορετικούς τρόπους από τους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Ηρόδοτος και ο Παυσανίας. Το κείμενο εξηγεί επίσης τα χαρακτηριστικά των Καβείρων, την εμφάνισή τους ως δαίμονες ή θεότητες και τις σχέσεις τους με άλλες θεότητες όπως ο Ήφαιστος. Η λατρεία τους περιλάμβανε ιδιαίτερα μυστήρια, τα οποία τελούνταν στη Σαμοθράκη, με επίκεντρο το ναό τους και την τελετή της μυήσεως, η οποία είχε ιερούς χορούς και δράματα.

    Η ιστορία των Καβείρων φτάνει μέχρι και τον 1ο αιώνα μ.Χ., με αναφορές στην επισημότητα των μυστηρίων και στη σχέση τους με την Αρχαία Ρώμη και την αυτοκρατορική οικογένεια.

 

Summary in English:

   The text by Charilaos Kalaisakis discusses the worship and mysteries of the Cabiri, deities worshipped primarily on the island of Samothrace and other Aegean regions. Their origin appears to be Phoenician, and their nature is mysterious, as they are associated with agriculture and nature, much like the gods Demeter and Hephaestus. Their worship is noted in Boeotia, Lemnos, Imbros, and Samothrace, where the Cabiri were believed to protect sailors from storms and were linked with metalworking and navigation.

   The Cabiri are described through various traditions and are referred to differently by ancient authors such as Herodotus and Pausanias. The text also explains their characteristics, portraying them as demons or deities, and their connections with other gods like Hephaestus. Their worship involved unique mysteries, which took place on Samothrace, centered around their temple and initiation rituals, which included sacred dances and dramatic performances.

    The story of the Cabiri extends into the 1st century AD, with references to the continued significance of their mysteries and their association with Ancient Rome and the imperial family.

 

 

Διαβαθμίσεις ανά γεωγραφικές αναφορές και ιστορικές περιόδους:

Γεωγραφικές Αναφορές:

Σαμοθράκη: Η πιο σημαντική τοποθεσία για τη λατρεία των Καβείρων. Εδώ, τελούνταν τα μυστήρια, και ο ναός τους ήταν κέντρο λατρείας.

Βοιωτία, Λήμνος, Ίμβρος: Άλλες περιοχές όπου λατρεύονταν οι Κάβειροι και σχετίζονται με τη γεωργία και την επεξεργασία μετάλλων.

Μέμφις (Αίγυπτος), Βηρυττός (Φοινίκη): Εκεί υπήρχαν αναφορές στις λατρείες των Καβείρων και η σύνδεση τους με τη ναυτιλία και τους πλανήτες.

 

Ιστορικές Περίοδοι:

Πρώιμη περίοδος (αρχαία Ελλάδα): Στην αρχή, οι Κάβειροι λατρεύονταν κυρίως στη Βοιωτία και άλλες περιοχές, με την κυριότερη σύνδεση τους με τη φύση και τη γεωργία.

3ος αιώνας π.Χ. (εποχή των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου): Η λατρεία των Καβείρων αναβίωσε σε μεγαλύτερο βαθμό.

 

2ος αιώνας μ.Χ. (Ρωμαϊκή περίοδος): Τα Καβείρια μυστήρια συνεχίστηκαν και τα ιερά τους αποτέλεσαν σημεία αναφοράς για την αυτοκρατορική Ρώμη, όπως φανερώνει η αναφορά του Γερμανικού.

 

1ος αιώνας μ.Χ. (κατά τη βασιλεία του Τιβερίου): Η συνέχιση της λατρείας και των μυστηρίων μέχρι και το τέλος της αρχαιότητας.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΗ:

    Ποιοί αρχαίοι ιστορικοί, φιλόσοφοι ή λογογράφοι (Έλληνες ή Λατίνοι) αναφέρονται στα "Καβείρεια μυστήρια" και στις λατρευτικές τελετές (οργιαστικές ίσως) που τελούνταν εκεί. Σε ποία συγγράματά τους. Παραθέσατε τα αντίστοιχα χωρία από κάθε σύγγραμμά τους και πότε αυτό χρονολογείται. Οι αναφορές και τα χωρία στο πρωτότυπο κείμενο (αρχαία ελληνικά ή λατινικά) και κατόπιν απόδοσή τους στα νέα ελληνικά και στα αγγλικά.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ από το Ai:

 

   Τα Καβείρεια Μυστήρια ήταν μια σειρά από αρχαία λατρευτικά τελετουργικά, τα οποία τελούνταν προς τιμήν των Καβείρων, θεοτήτων της γονιμότητας και της θάλασσας. Αυτά τα μυστήρια, που ήταν συνδεδεμένα με το νησί της Σαμοθράκης, αποτελούσαν ένα από τα πιο μυστηριώδη και απόκρυφα θρησκευτικά δρώμενα της αρχαιότητας. Η λατρεία τους συνδεόταν με τα βαθιά και απόκρυφα μυστικά, που οι συμμετέχοντες όφειλαν να διατηρήσουν μυστικά και να μην αποκαλύψουν σε άλλους. Στην αρχαιότητα, οι πληροφορίες για τα Καβείρεια Μυστήρια ήταν περιορισμένες και συχνά παρέμεναν σκιώδη και ασαφή για τους εξωτερικούς παρατηρητές.

 

1. Ηρόδοτος (484 - 425 π.Χ.)

   Ο Ηρόδοτος, στην Ιστορία του (9, 95), αναφέρεται στους Καβείρους και στους ναούς που ήταν αφιερωμένοι σε αυτούς, αλλά η αναφορά του είναι περιορισμένη και δεν εισέρχεται σε βάθος για τις λατρευτικές τελετές. Δεν καταγράφει λεπτομέρειες για τις πρακτικές, καθώς αυτό αποτελούσε άπιαστο μυστικό για τους εξωτερικούς.

 

Πρωτότυπο κείμενο:

«Καί ταύτα τα μυστήρια, οί τε Σαμοθρῆκες εὑρηκότες, οὐδενὶ τούτων ἀποκαλύπτουσιν, οὐδ' ἂν παραδεξαμένοις οὐδὲν ἄλλο ποιῶσιν.»

 

Μετάφραση στα Νέα Ελληνικά:

"Αυτά τα μυστήρια, που εφηύραν οι Σαμοθρῆκες, δεν τα αποκαλύπτουν σε κανέναν και, ακόμα και αν τους τα παραδώσουν, δεν κάνουν τίποτα άλλο."

 

Μετάφραση στα Αγγλικά:

"These mysteries, which were invented by the Samothracians, they do not reveal to anyone, and even if they are handed down, they do nothing else."

 

   Η αναφορά του Ηροδότου δείχνει την απόκρυφη και μυστικιστική φύση των Καβείρειων Μυστηρίων, αλλά δεν παρέχει σαφείς πληροφορίες για το περιεχόμενο των τελετών.

 

 

2. Πλουτάρχος (46 - 120 μ.Χ.)

   Ο Πλουτάρχος στο Βίος Νεάρχου και το Βίος Αλεξάνδρου παρέχει περισσότερες πληροφορίες για τα Καβείρεια Μυστήρια και τις τελετές τους.

Στο Βίος Νεάρχου αναφέρεται στη συμμετοχή του Νεάρχου στα Καβείρεια Μυστήρια και τις μυστικές τελετουργίες που λάμβαναν χώρα στη Σαμοθράκη.

 

Πρωτότυπο κείμενο:

«ἦσαν γὰρ ἄνδρες ἐν τῇ Σαμοθρῆκίοις μυστήριοις τῆς εὐσεβείας τοιαῦτα θεωρήματα μὲν ἐννοοῦντες ἀλλά τε τοῖς κατὰ τὸν θεὸν ὑποδείγμασιν εὐσεβῶς πολιτευόμενοι.»

 

Μετάφραση στα Νέα Ελληνικά:

"Ήταν άνθρωποι που συμμετείχαν στα Σαμοθρακικά μυστήρια και κατανοούσαν τέτοιες έννοιες της ευσέβειας, ακολουθώντας τα παραδείγματα του θεού και ζώντας με ευλάβεια."

 

Μετάφραση στα Αγγλικά:

"They were men involved in the Samothracian mysteries, understanding such concepts of piety, following the divine examples and living with devotion."

 

   Η αναφορά του Πλουτάρχου, αν και δεν περιγράφει λεπτομερώς τις τελετές, αναδεικνύει την πνευματική και ηθική διάσταση των Καβείρειων Μυστηρίων, η οποία σχετίζεται με την ευσέβεια και την πνευματική άνοδο.

 

 

3. Στράβων (64 π.Χ. - 24 μ.Χ.)

   Ο Στράβων, γεωγράφος και ιστορικός, αναφέρει τις λατρείες και τα μυστήρια της Σαμοθράκης στον Γεωγραφικόν του έργο. Παρότι η αναφορά του είναι γενική, επαναλαμβάνει την αξία των Καβείρειων Μυστηρίων και τη μεγάλη τους επιρροή στην περιοχή.

 

Πρωτότυπο κείμενο:

«ἐν Σαμοθρῆκῃ δὲ τὰ καβείρια ἐπιτελοῦνται, ὅπου μυστήρια μεγάλα καὶ ἀντὶ τῶν θεῶν τιμῶνται.»

 

Μετάφραση στα Νέα Ελληνικά:

"Στη Σαμοθράκη τελούνται τα Καβείρεια, όπου γίνονται μεγάλα μυστήρια και τιμώνται αντί για θεούς."

 

Μετάφραση στα Αγγλικά:

"In Samothrace, the Kabirian mysteries are celebrated, where great mysteries take place and are honored instead of gods."

 

   Η αναφορά του Στράβωνα, αν και σύντομη, υποδεικνύει τη σημαντικότητα των Καβείρειων Μυστηρίων στην περιοχή και την ειδική θέση που κατείχαν οι Κάβειροι στην τοπική λατρεία.

 

 

4. Οβίδιος (43 π.Χ. - 17/18 μ.Χ.)

     Ο Οβίδιος αναφέρεται στα Καβείρεια Μυστήρια στο έργο του Μεταμορφώσεις, όπου περιγράφει την τελετή του Ορφέα και την εκδίκηση του Καβείρου, με μια υποδόρια αναφορά στα μυστήρια και τις τελετές τους.

 

Πρωτότυπο κείμενο:

«Summa quidem est reverentia, quae ad cultum Cabaeorum tendit.»

 

Μετάφραση στα Νέα Ελληνικά:

"Η μεγαλύτερη ευλάβεια, η οποία απευθύνεται στη λατρεία των Καβείρων."

 

Μετάφραση στα Αγγλικά:

"The greatest reverence is directed towards the worship of the Kabiri."

 

   Η αναφορά του Οβιδίου δείχνει την ιδιαίτερη λατρευτική σημασία των Καβείρων, αλλά χωρίς να παραθέτει πολλές λεπτομέρειες για τις τελετουργίες.

 

 

Συμπεράσματα

   Οι αναφορές στους Καβείρειους Μύστες είναι ελάχιστες, και οι αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Ηρόδοτος, ο Πλουτάρχος, ο Στράβων και ο Οβίδιος, παραμένουν γενικά αρκετά αποστασιοποιημένοι ως προς τις πραγματικές διαδικασίες των μυστήριων. Αυτοί οι συγγραφείς αναφέρονται κυρίως στη θρησκευτική σημασία των Καβείρων και στην ευλάβεια που προκαλούσε η λατρεία τους, αλλά αποφεύγουν να αποκαλύψουν τα ακριβή μυστικά και τις τελετές, καθώς αυτές αποτελούσαν μέρος του απολύτως μυστικού χαρακτήρα των Καβείρειων Μυστηρίων.

 

 

 

 

 

 

ΕΡΩΤΗΣΗ:

    Ποιοί διάσημοι ελληνιστές, κλασσικοί φιλόλογοι, θρησκειολόγοι, φιλόσοφοι, κοινωνιολόγοι ενασχολήθηκαν με τα "Καβείρεια μυστήρια" και τις εκεί διεξαγόμενες λατρευτικές τελετές από τον 18ο αιώνα και εξής.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

 

  Τα Καβείρεια Μυστήρια, που συνδέονται κυρίως με τη λατρεία της θεότητας Κάβειρος και των άλλων θεών της Καβείρου οικογένειας (όπως οι Κάβειροι ή και η θεά Δήμητρα), είχαν σημαντική πολιτισμική και θρησκευτική επίδραση στον αρχαίο κόσμο, κυρίως στην περιοχή της Σαμοθράκης. Η ιστορία αυτών των μυστηρίων και των λατρευτικών τελετών τους συνέχισε να προκαλεί ενδιαφέρον για πολλούς επιστήμονες, φιλοσόφους και θρησκειολόγους κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, καθώς και στον 20ο αιώνα, μερικοί από τους οποίους συνέβαλαν καθοριστικά στην κατανόηση και ανάλυσή τους.

 

  Ακολουθούν μερικοί από τους πιο γνωστούς ελληνιστές, κλασσικούς φιλολόγους, θρησκειολόγους, φιλόσοφους και κοινωνιολόγους που ενασχολήθηκαν με τα Καβείρεια Μυστήρια και τις λατρευτικές τους τελετές:

 

 

1. Johann Jakob Bachofen (1815–1887)

   Ο Ελβετός κοινωνιολόγος και θρησκειολόγος ερεύνησε τα αρχαία θρησκευτικά φαινόμενα και τις λατρείες. Στο έργο του "Das Mutterrecht" (Το Μητρικό Δίκαιο / - «Η Μητριαρχία»), αναφέρει την έννοια των "πρωτόγονων" θρησκειών και την ιδιαίτερη θέση που κατείχαν οι γυναικείες θεότητες και οι λατρείες που σχετίζονται με τις γονιμικές θεότητες, όπως η Δήμητρα και οι Κάβειροι, που συνδέονταν με τη γονιμότητα και την αναγέννηση. Η προσέγγισή του αντλεί στοιχεία και από τα Καβείρεια Μυστήρια.

 

 

2. William Robertson Smith (1846–1894)

   Ο Σκωτσέζος θρησκειολόγος μελέτησε την αρχαία θρησκεία και την κοινωνική δομή των λατρειών. Στο έργο του "The Religion of the Semites" αναφέρεται εκτενώς σε πρωτόγονες λατρείες και μυστήρια, αναγνωρίζοντας τη σύνδεση μεταξύ των Καβείρειων Μυστηρίων και άλλων μυστηριακών τελετών του αρχαίου κόσμου, όπως αυτά των Ελευσίνιων Μυστηρίων.

 

 

3. Friedrich Nietzsche (1844–1900)

    Ο διάσημος Γερμανός φιλόσοφος και κλασσικός φιλόλογος, αν και πιο γνωστός για τις φιλοσοφικές του θεωρίες, ανέπτυξε την ιδέα των "Διονυσιακών" και "Απολλώνιων" στοιχείων στην αρχαία θρησκεία. Η αντίθεση και σύνδεση αυτών των στοιχείων με τη θρησκευτικότητα των Καβείριων Μυστηρίων υπήρξε αντικείμενο αναλύσεων, καθώς η λατρεία του Διονύσου συνδέεται με έντονα μυστηριακές και οργιαστικές τελετές που παραλληλίζονται με τις πρακτικές των Καβείριων.

 

 

4. Martin P. Nilsson (1874–1967)

    Ο Σουηδός αρχαιολόγος και θρησκειολόγος, που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της αρχαίας θρησκείας και μυθολογίας, είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τις λατρείες και τα μυστήρια. Στο έργο του "The Minoan-Mycenaean Religion" και σε άλλα έργα του, ασχολείται με τη λατρεία των θεών των μυστηρίων, ανάμεσά τους και των Καβείρων, προσπαθώντας να κατανοήσει την εξέλιξή τους στην αρχαία Ελλάδα και τις σχέσεις τους με άλλες θρησκευτικές παραδόσεις.

 

 

5. Walter Burkert (1931–2015)

    Ο Γερμανός αρχαιολόγος και θρησκειολόγος, ο οποίος υπήρξε ειδικός στη μελέτη των αρχαίων θρησκευτικών πρακτικών, συχνά αναφερόταν στα Καβείρεια Μυστήρια στις μελέτες του. Στο έργο του "Greek Religion", καταπιάστηκε με τις μυστηριακές λατρείες της αρχαίας Ελλάδας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση της κοινωνικής και ψυχολογικής λειτουργίας τους. Στη δουλειά του, τα Καβείρεια και οι σχετικές τελετές εξετάζονται ως μέρος της ευρύτερης κατανόησης των θρησκευτικών πρακτικών της αρχαιότητας.

 

 

6. Émile Durkheim (1858–1917)

   Ο Γάλλος κοινωνιολόγος, πατέρας της κοινωνιολογίας ως επιστήμης, ενδέχεται να μην ασχολήθηκε απευθείας με τα Καβείρεια Μυστήρια, αλλά οι θεωρίες του για τη θρησκεία και τις κοινωνικές λειτουργίες των θρησκευτικών τελετών είχαν σημαντική επίδραση στην ερμηνεία των αρχαίων μυστηρίων, συμπεριλαμβανομένων αυτών των Καβείρων. Η ιδέα του για τη θρησκεία ως κοινωνικό φαινόμενο αναδείχθηκε μέσω της ανάλυσης των "μυστηρίων" και της κοινωνικής σημασίας τους.

 

 

7. Kurt Ziegler (1899–1977)

   Ο γερμανός θρησκειολόγος και ιστορικός της αρχαίας θρησκείας μελέτησε τα θρησκευτικά φαινόμενα στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαιότητα γενικότερα. Στο έργο του "The Religious History of the Ancient Greeks", ασχολήθηκε με τις θρησκευτικές τελετές και τα μυστηριώδη δρώμενα, συμπεριλαμβανομένων των Καβείρειων Μυστηρίων, προσπαθώντας να κατανοήσει τη σημασία αυτών των τελετών για τους συμμετέχοντες και την κοινωνία της εποχής.

 

 

8. Carl Gustav Jung (1875–1961)

  Ο Ελβετός ψυχίατρος και ιδρυτής της ψυχολογίας των βαθύτερων στρωμάτων, ενδιαφέρθηκε για τη μυθολογία και τις θρησκευτικές παραδόσεις. Αν και δεν ασχολήθηκε ειδικά με τα Καβείρεια Μυστήρια, η έννοια των μυστηρίων, των θεϊκών εικόνων και της ψυχικής εξέλιξης μέσω των τελετών ήταν σημαντικό στοιχείο στην ανάλυσή του για τα αρχαία θρησκευτικά φαινόμενα. Τα Καβείρεια Μυστήρια, όπως άλλες μυστικές λατρείες, μπορούν να αναλυθούν από ψυχολογική σκοπιά, ως διαδικασία μετάβασης και προσωπικής ολοκλήρωσης.

 

 

  Αυτοί οι μελετητές και άλλοι ερευνητές συνέβαλαν στην κατανόηση της σημασίας των Καβείριων Μυστηρίων και των θρησκευτικών τελετών τους για την αρχαία κοινωνία, τη λατρεία και τη ψυχική και κοινωνική διάσταση των συμμετεχόντων. Οι έρευνές τους είχαν συνήθως διαθεματική προσέγγιση, συνδυάζοντας την ιστορία, την αρχαιολογία, την κοινωνιολογία και την ψυχολογία για να φωτίσουν τις πρακτικές αυτές.

 

 

 

    

 

 

 

ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ

eleftherografos.blogspot.com

[ ανάρτηση 28 Μαϊου 2025 :  

Καβείρεια μυστήρια

Χαρίλαος Καλαϊσάκης

άρθρο

(Συνέχεια από προηγηθείσα ανάρτηση του 2022)

Αρχαιογνωσία

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ]