Ο ποιητής Σπυρίδων Βασιλειάδης
άρθρο του Ν.Α. Λοβέρδου
περ. «Αχαϊκά» Μάρτιος 1940
Κριτική
Θεατρογραφικά
/ - 1.
/ - 2.
/ - 3.
/ - 4.
/ - 5.
/ - 6.
/ - 7.
[
το άρθρο του Ν.Α. Λοβέρδου για τον ποιητή Σπυρίδωνα Βασιλειάδη δημοσιεύθηκε στο
περ. «Αχαϊκά», Πάτραι, δντής: Κ.Ν. Τριανταφύλλου, Έτος Δ΄, αριθ. 13, Μάρτιος
1940, σ. 20-22.]
-1845:
Πάτραι: γέννηση Σπυρίδων Βασιλειάδης (1844 ή 1845, Πάτρα - 1874, Παρίσι), Έλληνας
ποιητής και δραματουργός.
Ο
Σπυρίδων Βασιλειάδης εντάσσεται στο ρεύμα του ρομαντισμού.
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης (1844 ή 1845 - 1874)
και ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος (1843-1873) είναι οι κυριότεροι εκπρόσωποι του
πεισιθάνατου τότε ρομαντισμού. Τότε χαρακτηρίζονταν ως «οι ολοφυρόμενοι».
Στις σύγχρονες Ιστορίες της Ν.Ε. Λογοτεχνίας ονομάζονται ως «οι Διόσκουροι».
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης συνέθεσε πολλά
θεατρικά έργα (δράματα) με πιο επιτυχημένο όλων την «Γαλάτεια».
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης ως ποιητής
κατατάσσεται στην Α’ Αθηναϊκή Σχολή. Το θεατρικό του έργο «Γαλάτεια» από τα πιο
δημοφιλή κατά την συγχρονία του. Η επαγγελματική του ενασχόληση: δικηγόρος.
ΠΟΙΗΣΗ:
1866:
Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Εικόνες και κύματα», Αθήναι,
(1η
ποιητική συλλογή)
1873:
Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Έπεα πτερόεντα»,
( 2η
ποιητική συλλογή)
< Για τη δεύτερη ποιητική συλλογή του
Σπυρίδωνος Βασιλειάδη, τα «Έπεα
πτερόεντα» ο Κ.Θ. Δημαράς (1975) δίνει ως χρονολογία έκδοσης τα
1872.
Το ίδιο και ο Θέμος Ροδάνθης στο «Γενικά
Στοιχεία Λογοτεχνίεας και Βιογραφίες Ποιητών και Πεζογράφων», Κένταυρος, 1976,
σ.103. >
1873:
Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Το όνειρον του οφειλέτου», (ποίημα) (δημοσίευση)
<
Το ποίημα του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη «Το όνειρον του οφειλέτου» δημοσιεύθηκε στο
περ. «Μουσείον», Αθήνησιν, τεύχος 3, 1873, σ. 18-19.
Υπογράφει ως: Σ.Ν. Βασιλειάδης. >
1874: Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Παντοίαι ποιήσεις (1861-1874)»,
(3η
ποιητική συλλογή)
<
Η τρίτη ποιητική συλλογή του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη, «Παντοίαι ποιήσεις»,
θεωρείται, όπως αναφέρουν οι κριτικοί, και ως η καλύτερή του. Είναι και η
τελευταία ποιητική συλλογή του.
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης ( 1844 ή 1845-1874).>
1874:
+ Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Η επάνοδος εις την γεννέθλιον», (ποίημα) (δημοσίευση)
<
Το ποίημα του Σπυρίδωνος Ν. Βασιλειάδη «Η επάνοδος εις την γεννέθλιον»
δημοσιεύθηκε μεταθανάτια στο περ. «Μουσείον», Αθήνησιν, τεύχος 24, (15
Σεπτεμβρίου 1874), σ. 191.
Της δημοσίευσης του ποιήματος προτάσσεται
επικήδειο σημείωμα για τον ποιητή Σπυρίδωνα Βασιλειάδη, αποθανόντα όπως
αναγράφεται στο σημείωμα τη 30 Αυγούστου 1874 εν Παρισίοις.
Το δημοσιευθέν ποίημα το είχε δώσει προς
δημοσίευσιν προ της αναχωρήσεώς του (1874) στο Παρίσι ο ποιητής Σπυρίδων
Βασιλειάδης στο περ. «Μουσείον». >
ΘΕΑΤΡΙΚΑ:
1869:
Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Οι Καλλέργαι», Αθήναι, (δράμα) (έκδοση τόμος)
<
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης στο δράμα του
«Οι Καλλέργαι» επηρεάστηκε από το ιστορικόν μυθιστόρημα του Σπυρίδωνος
Ζαμπέλιου «Ιστορικά Σκηνογραφήματα», Αθήνα, 1860.
Είναι πεντάπρακτο δράμα σε πεζό λόγο.
Η πρώτη παράσταση του έργου στα 1868. Στο
έργο περιλαμβάνονται είκοσι ένα βασικά πρόσωπα (ρόλοι).
Το θεατρικό κείμενο θα συνεκδοθεί στην Αθήνα
στα 1869 μαζί το άλλο θεατρικό του «Λουκάς Νοταράς», τυπογραφία Δ. Κτενά και Σ.
Οικονόμου, Εν Αθήναις, 1869. >
1869:
Σπυρίδων Ν. Βασιλειάδης, « Οι Καλλέργαι / Λουκάς Νοταράς. (δραματικά δοκίμια)»,
( 2 θεατρικά) (συνέκδοση)
<
- αποσπάσματα από βιβλιοκριτική στο περ.
«Ιλισσός» (Νοέμβριος 1869):
{ Οι Καλλέργαι και
Λουκάς Νοταράς, δραματικά δοκίμια Σπυρ. Ν. Βασιλειάδου.
Έχομεν δύο νέα δράματα, άτινα
μετριοφρόνως ο συγγραφεύς ονομάζει δραματικά δοκίμια: τον Λουκάν Νοταράν και
τους Καλλέργας.
Οι Καλλέργαι είναι ήδη
γνωστοί εις το κοινόν ένεκα μιάς και μόνης παραστάσεως και ταύτης ατελούς κατά
τα σκηνικά.
Ο Λουκάς Νοταράς εγράφη δια
τον Βουτσιναίον αγώνα.
Ημείς αγαπώμεν τον ποιητήν,
όστις συγκινεί. Και δια τούτο ηγαπήσαμεν τα δύο δράματα του κ. Βασιλειάδου,
αδιαφορούντες εντελώς, αν κατατάσσωνται εις την κλασικήν ή την ρωμαντικήν
τέχνην. }
/ -
πηγή: περ. «Ιλισσός», Εν Αθήναις, Έτος Β΄, φυλλάδιον Ζ΄, 15 Νοεμβρίου 1869,
στήλη: Βιβλιογραφία, συντάκτης: Θαλής Αντωνιάδης, σ. 271-273. >
1871:
Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Γαλάτεια»,
(Τραγωδία)
Η «Γαλάτεια» του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη είναι
πεντάπρακτη Τραγωδία σε πεζό λόγο, σε αρχαϊζουσα. Η «Γαλάτεια» εκμεταλλεύεται
τον μύθο του Πυγμαλίωνα, αλλά εμπνέεται και από τη δημοτική παράδοση, κυρίως
την παραλογή «Τ’ αγαπημένα αδέρφια και η
κακή γυναίκα». Άλλος αναλυτής θεωρεί ότι στηρίχθηκε στο δημοτικό τραγούδι «η
άπιστη γυναίκα».
Η «Γαλάτεια» είναι το πρώτο νεοελληνικό
θεατρικό έργο που μεταφράστηκε σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, στη γαλλική,
ιταλική, αγγλική, κ.α.
Η «Γαλάτεια» παίχθηκε με επιτυχία σε
Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, κ.α.
Μία από τις παραστάσεις της από ελληνικούς
θιάσους είναι και εκείνη κατά την θεατρική περίοδο 1898-1899 στο θέατρον Ωδείον
(Odeon), Κωνσταντινούπολη,
από τον θίασο Αικατερίνης Βερώνη.
-1874:
Παρίσι: θάνατος του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη
(1845, Πάτρα - 1874, Παρίσι), Έλληνα
ποιητή, και θεατρικού συγγραφέα
(δραματουργού).
< Ο
Σπυρίδων Βασιλειάδης (γεννηθείς εν Πάτραις στα 1845).
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης μαζί με τον Δημήτριο
Παπαρρηγόπουλο (1841-1875) είναι οι κυριότεροι εκπρόσωποι του πεισιθάνατου τότε
ρομαντισμού. Ανήκουν στην Α’ Αθηναϊκή Σχολή.
Ο Σπυρίδων Βασιλειάδης συνέθεσε τρεις
ποιητικές συλλογές («Εικόνες και κύματα», «Έπεα πτερόεντα», «Παντοίαι
ποιήσεις»).
Συνέθεσε 11 θεατρικά έργα.
Το
σπουδαιότερό του και υπερεπιτυχημένο η «Γαλάτεια» (Τραγωδία: 1871).
Οι τίτλοι των θεατρικών του έργων (με
βάση τον κατάλογο που παρέχει η εγκ. Ελευθερουδάκη, Γ’ τόμος, σ. 9):
/ -
«Καλλέργαι»,
/ - «Λουκάς Νοταράς»,
/ -
«Γαλάτεια»,
/ -
«Σκύλλα»,
/ -
«Θάνος Καλλισθένης»,
[για το συγκεκριμένο έργο σε άλλη πηγή
προσφέρεται η γραφή: «Θάνη Κλεισθένη»]
/ -
«Έγγαμος ή αυτόχειρ» (κωμωδία),
/ -
«Χίμαιρα»,
/ -
«Σεμέλη»,
/ -
«Αμάλθεια»,
/ -
«Ειδύλλια»,
/ -
«Αλέξανδρος Υψηλάντης». >
μεταθανάτιες εκδόσεις:
1885:
+ Σ.Ν. Βασιλειάδης [Σπυρίδων Βασιλειάδης], «ΑΤΤΙΚΑΙ ΝΥΚΤΕΣ IV – Τα ‘Απαντα: Έργα πεζά: (Διηγήματα,
Ανάμικτα, Επιφυλλίδες, Καλλιτεχνία, Λόγοι, Κριτικά)», έκδοσις δευτέρα, εκ του τυπογραφείου της
Ενώσεως, [Οδός Ομήρου 10], Εν Αθήναις, (σύμμεικτον)
< σημείωση: στο εσωτερικό εσώφυλλο,
σχεδόν ακριβώς το ίδιο, αλλά χρονολογία έκδοσης αναγράφεται το 1884. >
Ο Α’
τόμος από τις «Αττικαί Νύκτες» περιέχει: Δραματικά Δοκίμια.
Ο Β’
τόμος από τις «Αττικαί Νύκτες» περιέχει: Δράματα,
Ο Γ’
τόμος από τις «Αττικαί Νύκτες» περιέχει: Ποιήσεις και Δράματα.
Στην εκκίνηση του Δ’ τόμου «Αττικαί Νύκτες»
(Έργα Πεζά) προτάσσεται επικήδειος λόγος από τον Φιλοποίμενα Παρασκευαϊδη:
«Λόγος
εκφωνηθείς υπό Φιλοποίμενος Παρασκευαϊδουαπό τον Φιλοποίμενα Παρασκευαϊδη, κα’'
εντολήν του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσού επί του τάφου του Σπυρίδωνος
Βασιλειάδου τη 13 Σεπτεμβρίου 1874.»
/ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ:
/ -
1. - «Οι Σκοτεινοί έρωτες» (Διήγημα), [: νουβέλλα],
/ -
2. - «Το χρυσίον»,
/ -
3. - «Τα βάθη»,
/ -
4. - «Η λουομένη Ρωμαία»,
/ -
5. - «Αι αδελφαί του Βορρά» [κατά Σουηδικήν παράδοσιν],
/ -
6. - «Ηχώ και Νάρκισσος»,
/ -
7. - «Ευρώπη»,
/ -
8. - «Μία μητέρα» [κατά το Δανικόν του Άνδερσεν],
/ ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΑΝΑΜΙΚΤΑ:
/ -
1. «Αλλά», [: περί του εναντιωματικού συνδέσμου «αλλά»],
/ -
2. «Κογχύλαι»,
/ -
3. «Εις κόρην»,
/ ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ: ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ:
/ -
1. «11 μ.μ.»,
/ -
2. «Εκπνοαί Μαρτίου»,
/ -
3. «Παραμυθίαι»,
/ -
4. «Προσωπίδες και γέλωτες»,
/ -
5. «Τα γυναικόπαιδα»,
/ -
6. «Νέα Κόρινθος»,
/ -
7. «Οι Γραικύλοι» (θεατρικό)
[ Τα
πρόσωπα:
/ - Κλώνος, ομογενής,
/ - Βίων, διδάκτωρ τα νομικά,
/ - Γερω Μήτρος, πατήρ του Βίωνος.
Χώρος: πλατεία του Συντάγματος, ώρα 5 μ.μ.
Σε
δύο σκηνές. ]
/ ΕΝΟΤΗΤΑ IV: ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΑ:
/ -
«Εργαστήριον Λεωνίδα Δρόση»,
/ -
«Η Ελεημοσύνη»,
/ -
«Γαλλικόν Θέατρον»,
/ ΕΝΟΤΗΤΑ V: ΛΟΓΟΙ:
/ -
«Επί τη 25 Μαρτίου»,
/ -
«Αριστείδη Κυπριανώ
/ -
«Επιτάφιος εις Παναγιώτην Σούτσον»,
/ -
«Λόγος εν τω κοιμητηρίω Αθηνών προ του νεκρού Δ.Κ. Παπαρρηγοπούλου»,
/ -
«Περικλής Κυργούσιος. Αυτόχειρ»,
/ -
«Τη μνήμη Ευανθίας Χατζηιωάννου»,
/ -
«Τη μνήμη Σπυρίδωνος Κ. Κομπότη»,
/ ΕΝΟΤΗΤΑ VI: ΚΡΙΤΙΚΑ:
/ -
Παναγιώτης Συνοδινός,
/ -
Ποιήσεις υπό Δ. Παπαρρηγοπούλου,
/ -
«Ο Καύνειος Έρως ήτοι Ιστορία μίας παροιμίας. υπό Τιμολέοντος Αμπελά (διήγημα)
/ - Παλμοί
ήτοι Λυρικαί Ποιήσεις υπό Τιμ. Αμπελά»,
/ -
Ημερολόγια Ασωπίου και Βρεττού,
/ -
Αττικόν Ημερολόγιον,
/ -
Βίκτωρ Ουγκώ, Γελών Άνθρωπος,
/ -
Ν.Γ. Πολίτου, Μελέτη επί του βίου των νεωτέρων Ελλήνων,
/ -
Δραγούμη, Ιστορία της Μυθιστοριογραφίας,
/ -
Ο Βασιλεύς Ληρ (μελέτη, 1870). >
1898:
+ Σ.Ν. Βασιλειάδης, [Σπυρίδων Βασιλειάδης], «Σκύλλα», (δράμα), Αν Φέξης,
Αθήναι, (σ. 70), (θεατρικό) (έκδοση)
1915:
+ Σπυρίδων Βασιλειάδης, «Αττικαί Νύκτες (Τα Άπαντα)», [πρόλογος: Ιωάννης
Ζερβός], Γ.Δ. Φέξης, Εν Αθήναις, (σ.
396). (σύμμεικτον)
<
Περιέχονται:
Α. Δράματα:
:
/
- Γαλάτεια,
/
- Χίμαιρα,
/
- Σκύλλα,
/
- Αμάλθεια,
/
- Σεμέλη,
/
- Γαλάτεια και Πολύφημος,
/
- Καλλέργαι,
/
- Λουκάς Νοταράς.
Β. Ποιήματα:
/
- Εικόνες,
/
- Έπεα πτερόεντα,
/
- Παντοίαι ποιήσεις.
Γ.
Διηγήματα:
/
- Οι σκοτεινοί έρωτες.
/
- Το χρυσίον,
/
- Η λουομένη Ρωμαία. >
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 11 Μαρτίου 2025 :
Ο ποιητής Σπυρίδων Βασιλειάδης
άρθρο
του Ν.Α. Λοβέρδου
περ.
«Αχαϊκά» Μάρτιος 1940
Κριτική
Θεατρογραφικά ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου