Κωνστ. Ευαγγελίδης " Έκλυσις ηθών εν Καϊρω 1798-1801" Αιγυπτιακόν Ημερολόγιον του έτους 1905 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

 

Κωνστ. Ευαγγελίδης

«Έκλυσις ηθών εν Καϊρω 1798-1801»

Αιγυπτιακόν Ημερολόγιον 1905

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

 

 

 

 

 

 

 

«Έκλυσις Ηθών εν Καϊρω

1798-1801»

 

    Προσβολή Γαλλικής σημαίας υπήρξεν η φαινομένη αφορμή όπως οι Γάλλοι εκστρατεύσωσι κατά της Αιγύπτου περί τα τέλη του δεκάτου ογδόου αιώνος. Ο τότε περίδοξος στρατηγός Ναπολέων Βοναπάρτης, εμφανισθείς ενώπιον της ’Αλεξανδρείας μετά μεγάλου στόλου και πολυαρίθμου στρατού τη 1η ’Ιουλίου του 1798 εκυρίευσεν αυτήν εξ εφόδου.

   Ο Ναπολέων γενόμενος κύριος τού Καϊρου προσεπάθει παντί σθένει να συνάψη στενάς σχέσεις προς το ιθαγενές στοιχείον, προς τούτο δε περιποιείτο αυτό, ενεδύετο ως Αιγύπτιος, επροστάτευε την θρησκείαν του τόπου και ελάμβανε μέρος εις τας θρησκευτικάς τελετάς και πανηγύρεις.

   Την αυτήν δε διαγωγήν ηκολούθουν και οι υπ’ αυτόν άνδρες, μετ’ ού πολύ δε κατώρθωσαν να έλθωσιν εις επικοινωνίαν μετά των ιθαγενών, αρρένων και θηλέων.

   Τον Γαλλικόν στρατόν ηκολούθησεν εκ Γαλλίας εις την Αίγυπτον πληθύς μεγάλη γυναικών, διεφθαρμένων ως επί το πολύ, αίτινες διά της συμπεριφοράς των συνετέλεσαν ουκ’ ολίγον εις την διαφθοράν των ηθών των ιθαγενών γυναικών κατά την εποχήν εκείνην. Την παρά ταις Γαλλίσιν επικρατούσαν διαφθοράν και την μετ’  ολίγον ηθικήν εξώλειαν των ιθαγενών γυναικών περιγράφει μετά πολλής χάριτος αλλά και φανατικής αυστηρότητος ού σμικράς ο σεΐχης Abd el Rahman el Djabarbi.

   Εν Καΐρω, λέγει, επεκράτει επί της Γαλλικής κατοχής και ιδία επί στρατηγίας του εξωμότου Abdallah Jacques Menou του διαδεχθέντος τον στρατηγόν Kleber, φονευθέντα εν Εσβεκία, διαφθορά ηθών εσχάτη. Αφορμήν πρώτην προς τούτο έδωκαν αι Γαλλίδες γυναίκες, αίτινες περιπάτουν ελεύθεραι ανά τας αγυιάς του Καϊρου, ως επί το πολύ μόναι, με πρόσωπα αποκεκαλυμμένα και ενδύματα πολυτελή ποικίλων χρωμάτων. Καθ’ οδόν εχειρονόμουν ή ένευον, καλπάζουσαι δε εφ' ίππων ή όνων εγέλων και εχαριεντίζοντο ακκιζόμεναι μετά των αγωγέων των υποζυγίων ή μετά διαβατών της κατωτάτης κοινωνικής υποστάθμης. ’Έκτοτε ήρχισεν η έκλυσις των ηθών παρά ταις ιθαγενέσι γυναιξί να εκδηλώται.

   Η άσεμνος και ακόλαστος ελευθερία των Γαλλίδων γυναικών επί τοσούτον ευηρέστησε τας Αιγυπτίας ώστε παντοία εμηχανώντο όπως απολαύσωσι μέρους του υψίστου τούτου αγαθού. Τας ιθαγενείς προσείλκυον εκτός της ελευθερίας αι έκτακτοι των Γάλλων περιποιήσεις προς τας ομοεθνείς των, και αι φιλοφρονήσεις, πράγματα εκ διαμέτρου αντίθετα προς την σκαιότητα, την περιφρόνησιν και τας αυστηράς απαγορεύσεις, εις άς υπέβαλλον τας συζύγους και θυγατέρας των οι εξ αίματος ή αγχιστείας συγγενείς Αιγύπτιοι.

   Οι Γάλλοι υπισχνούντο εις τας ιθαγενείς πλούσια δώρα και μεγάλας τιμάς. Αι υποσχέσεις δ’ αύται προστιθέμεναι εις όσα ελκυστικά μέσα ανεφέραμεν συνετέλεσαν ούκ ολίγον εις το να συνάπτουν αι γυναίκες ερωτικάς σχέσεις μετά των ευσταλών και σφριγώντων Γάλλων στρατιωτών, περιφρονούσαι τους ομοεθνείς των. Και κατ’ αρχάς μεν κατώρθουν τούτο μετά πολλού δέους και πλείστης προφυλάξεως, καίτοι επεθύμουν να τραπώσιν ολοταχώς την κατ’ ευθείαν οδόν.

   Ότε όμως γενομένης σπουδαίας ανταρσίας εν Καΐρω, καθ’ ήν εκατέρωθεν έπεσαν πολλά θύματα, κατελήφθη εξ εφόδου το Μπουλάκον υπό των Γάλλων, τότε πλέον ήρξατο υπ’ αυτών φανερώς η απαγωγή των ωραίων γυναικών και θυγατέρων του μεγάλου τούτου ιθαγενούς της πόλεως τμήματος, εις δε τας απαγωγάς ταύτας ουδ’ η ελάχιστη αντίστασις παρετηρείτο. Μετ’ ου πολύ έβλεπέ τις ανά την πόλιν τας Αιγυπτίας ενδεδυμένας κατά τον Ευρωπαϊκόν τρόπον και συμμορφουμένας με τα ήθη, τα έθιμα και τας έξεις των ξένων.

   ’Έκτοτε η παραλυσία και η ακολασία επεξετάθησαν ραγδαιότατα και εις τα λοιπά τμήματα της πρωτευούσης των Καλιφών, διότι αι γυναίκες της αχανούς μητροπόλεως ελκόμεναι υπό των δώρων, του πλούτου και των φιλοφρονήσεων των Γάλλων, εμιμήθησαν πάραυτα το παράδειγμα των γυναικών του Μπουλάκου, αντί δε να προβαίνωσι τώρα οι ξένοι εις απαγωγάς, αυταί αύται ήρπαζον, ούτως ειπείν, τους στρατιωτικούς. Και δεν είχον άδικον ίσως, αφού οι Γάλλοι ήσαν τόσον αξιέραστοι δι’ αυτάς και κατείχον όλον το χρήμα της χώρας εις χείρας των, εδεικνύοντο δε προς τας δραπέτιδας των εστιών των επί τοσούτον φιλόφρονες και πειθήνιοι, ώστε και κτυπώμενοι υπ’ αυτών ουδόλως δυσηρεστούντο.

 

  (μεικτοί γάμοι)

   Τότε ετελέσθησαν και νόμιμοι γάμοι πλείστοι όσοι μεταξύ Γάλλων και Αιγυπτίων γυναικών. Οι εκ των ευγενών Αιγύπτιοι λίαν προθύμως συνήπτον συζυγικάς συνθήκας μεταξύ των θυγατέρων και των αξιωματικών, τή συγκατανεύσει και των λοιπών συγγενών, είτε εκ φιλοχρηματίας είτε διά να έχωσιν ισχυρούς προστάτας.

   Κατά τας συνθήκας ταύτας οι Γάλλοι ώφειλον να κάμωσι τας δύο ομολογίας πίστεως προς την Μωαμεθανικήν θρησκείαν, όπερ δεν τοις εστοίχιζε, τίποτε διότι, μετά την μεγάλην ιδία Γαλλικήν επανάστασιν, ήτις ανέτρεψε τα σύμβολα του Χριστιανισμού και κατέρριψε τα σήματα αυτού, ουδεμίαν είχον θρησκευτικήν πεποίθησιν.

   Μετά τον γάμον δ’ ευθύς αι ιθαγενείς ησπάζοντο τα έθιμα και τον βίον των συζύγων των και τάχιστα προσωκειούντο (εξοικειώνοντο) προς ταύτα. Ενεδύοντο ευρωπαϊστή, εξήρχοντο ανά την πόλιν και τας εξοχάς ελευθέρως, ανεμιγνύοντο εις τας υποθέσεις των συζύγων των, πολλάκις δέ ωδηγούντο υπό φυλάκων ραβδούχων διανοιγόντων δρόμον διά του πλήθους.

 

(οι μαύρες υπηρέτριες)

   Αι δε μαύραι υπηρέτιδες των πλουσίων ιθαγενών, βλέπουσαι την μεγάλην συμπάθειαν των Γάλλων προς τας γυναίκας, υπερεπήδων αυθαιρέτως τους τοίχους των ιθαγενών οικιών εν αίς υπηρέτουν και κατ’ αγέλας επορεύοντο προς εύρεσιν Γάλλων. Χαριζόμεναι δε εις αυτούς εισήγον πολλούς κρυφίως εις τα μέγαρα των κυρίων των και

τοις εδείκνυον τους εκεί κεκρυμένους θησαυρούς.

 

(εορτές με όργια)

   Κατά πλημμύραν του Νείλου ετελούντο διάφοροι εορταί συνοδευόμεναι υπ’ οργίων. Τοιαύτη τις εγένετο καί εν τη τομή ισθμού τίνος διώρυγος ωρισμένης, την οποίαν επισημοποίησε και αυτή η κυβέρνησις, το λεγόμενον  χ α λ ί γ κ.

   Εις τας εορτάς δε ταύτας προ πάντων απεδείχθη η γυναικεία των ιθαγενών αναίδεια, η ασυστόλως εκδηλωθείσα. Αι γυναίκες αποβαλούσαι πάσαν αιδώ παρεδόθησαν άνευ συστολής και μετά κυνικής αναιδείας εις την τελείαν εξώλειαν και διαφθοράν. Προς τοις λοιποίς δ’ ασέμνοις και ακόσμοις τα οποία σκανδαλωδώς διέπραττον επέβαινον και πλοιαρίων μετά των Γάλλων φιλαρέσκως ενδεδυμέναι και υπό πλουσίων κοσμημάτων κατακεκαλυμμέναι και παρεδίδοντο νύκτωρ και μεθ’ ημέραν εις τον χορόν, τα άσματα και τα όργια. Οι δ’ ιθαγενείς ναύται συναποβαλόντες και αυτοί πάσαν αιδώ καί τον εγκέφαλον βεαρυμένον έχοντες υπό του χασίς, ήκκίζοντο προς τάς Γαλλίδας παετοιοτρόπως, εχειρονόμουν ακόσμως, εμιμούντο γελοιωδώς την γαλλικήν διάλεκτον και ανεμίγνυον τας συγκεχυμένας

και υπό του πότου βραγχνάς κραυγάς των με την αναιδή μουσικήν και τα άσματα των κορυβαντιωσών γυναικών.

    Οι χρονογράφοι δεν μας διηγούνται αν η κατάστασις αυτή διήρκεσε πολύ εν Καΐρω μετά την αποχώρησιν των Γάλλων εξ Αιγύπτου.

 

 

Εν Καΐρω

 

                   Κωνστ. Ευαγγελίδης

 

 

 

 

 

 

 

(απόδοση στα Αγγλικά):

 Moral Dissolution / Moral Laxity in Cairo

1798–1801

 

   The apparent pretext for the French expedition against Egypt toward the end of the eighteenth century was the insult to the French flag. The then-renowned general Napoleon Bonaparte, appearing before Alexandria with a large fleet and a numerous army on July 1, 1798, captured it by assault.

   After becoming master of Cairo, Napoleon strove with all his might to establish close relations with the native population; to this end he courted them, dressed as an Egyptian, protected the religion of the land, and took part in religious ceremonies and festivals.

   The men under his command followed the same conduct, and before long they succeeded in establishing contact with the natives, both male and female.

   The French army was followed from France to Egypt by a great multitude of women, for the most part morally corrupted, who through their conduct contributed not a little to the corruption of the morals of native women at that time. The prevailing corruption among French women and the subsequent moral ruin of the native women are described with great charm but also with fanatical severity by Sheikh Abd el-Rahman el-Djabarbi.

   In Cairo, he says, during the French occupation—and especially during the command of the apostate (“εξώμοτος” renegade, convert) Abdallah Jacques Menou, who succeeded General Kléber, assassinated in Ezbekieh—there prevailed an extreme corruption of morals. The first cause of this was given by French women, who walked freely through the streets of Cairo, mostly alone, with uncovered faces and luxurious garments of various colors. Along the way they gestured with their hands or nodded; galloping on horses or donkeys, they laughed and flirted coquettishly with the drivers of the pack animals or with passersby of the lowest social class. From that point onward, the moral laxity among native women began to manifest itself.

   The indecent and licentious freedom of French women so greatly pleased Egyptian women that they contrived in every way to enjoy a share of this supreme good. What attracted the native women, besides freedom, were the extraordinary attentions and courtesies shown by French men toward their own countrywomen—things diametrically opposed to the harshness, contempt, and strict prohibitions to which Egyptian women were subjected by their blood relatives or relatives by marriage.

    The French promised native women rich gifts and great honors. These promises, added to all the other alluring means mentioned above, contributed greatly to women forming amorous relationships with the well-built and vigorous French soldiers, while showing contempt for their own countrymen. At first they accomplished this with great fear and extreme caution, although they desired to abandon at once the straight and narrow path.

    However, when a major uprising broke out in Cairo, during which many victims fell on both sides, and Bulaq was seized by storm by the French, then openly began the abduction by them of beautiful women and daughters of this large native quarter of the city; and in these abductions not even the slightest resistance was observed. Before long one could see throughout the city Egyptian women dressed in the European manner and conforming to the morals, customs, and habits of the foreigners.

   From that time onward paralysis of morals and licentiousness spread rapidly to the remaining quarters of the capital of the Caliphs, for the women of this vast metropolis—attracted by the gifts, wealth, and courtesies of the French—immediately imitated the example of the women of Bulaq. Instead of foreigners now carrying out abductions, the women themselves, so to speak, seized the soldiers. And perhaps they were not entirely unjustified, since the French were so lovable to them and held all the money of the country in their hands, and showed themselves so courteous and compliant toward women who had fled their households that even when struck by them they felt no displeasure.

 

(Mixed marriages)

   At that time many lawful marriages were also contracted between French men and Egyptian women. Egyptian nobles very willingly entered into marital agreements between their daughters and French officers, with the consent of the rest of the relatives, either out of love of money or in order to have powerful protectors.

   According to these agreements, the French were obliged to make the two professions of faith of the Muhammadan religion, which cost them nothing, for after the great French Revolution—which overthrew the symbols of Christianity and cast down its emblems—they held no religious convictions whatsoever.

   Immediately after marriage, native women adopted the customs and way of life of their husbands and quickly became accustomed (“προσωκειούντο” (became familiar, adapted)) to them. They dressed in the European style, went out freely about the city and the countryside, involved themselves in their husbands’ affairs, and were often escorted by guards bearing staffs who cleared a path through the crowd.

 

(The Black maidservants)

    The Black maidservants of wealthy natives, seeing the great sympathy of the French toward women, leapt arbitrarily over the walls of the houses in which they served and went in groups in search of Frenchmen. By granting themselves to them, they secretly led many into the mansions of their masters and showed them the treasures hidden there.

 

(Festivals with orgies)

    During the flooding of the Nile, various festivals were held, accompanied by orgies. Such a festival also took place at the cutting of a certain isthmus for a planned canal, which was officially sanctioned by the government itself, the so-called “χ α λ ί γ κ” (ambiguous term; possibly a local or colloquial designation of the canal or celebration).

    At these festivals above all, the shamelessness of native women was displayed, manifested without restraint. Casting off all modesty, women surrendered without hesitation and with cynical audacity to complete moral ruin and corruption. In addition to other obscene and disorderly acts they scandalously committed, they boarded small boats with the French, dressed ostentatiously and covered in rich jewelry, and surrendered night and day to dancing, songs, and orgies.

    The native sailors, having also cast off all modesty and with minds weighed down by hashish, behaved coquettishly toward the French women in a similar manner; they gestured indecently, mimicked the French dialect ridiculously, and mingled their confused, drink-hoarsened cries with the shameless music and songs of the frenzied women.

   The chroniclers do not tell us whether this situation lasted long in Cairo after the departure of the French from Egypt.

 

In Cairo

           Konstantinos Evangelidis

 

 

 

 

 

(Εδώ αποσπάσματα από το άρθρο)

Το πλήρες άρθρο περιλαμβάνεται στην ετήσια περιοδική έκδοση: Αργύριου Δρακόπουλου, «Αιγυπτικόν Ημερολόγιον του έτους 1905», Έτος Έβδομον, Εν Αλεξανδρεία, στις σελ. 63-70.

 

 

 

 

 

 

 

ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ

eleftherografos.blogspot.com

[ ανάρτηση 30 Δεκεμβρίου 2025 :  

Κωνστ. Ευαγγελίδης

«Έκλυσις ηθών εν Καϊρω 1798-1801»

Αιγυπτιακόν Ημερολόγιον 1905

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ]