Ο Νέρων στη νεοελληνική λογοτεχνία
μερικές εγγραφές
Τιμολέων Αμπελάς
Κωνσταντίνος Καβάφης
Ναπολέων Λαπαθιώτης
Νικόλαος Λιβαδάς
Γιάννης Πιερίδης
Άγγελος Σικελιανός
Γιάννης Γουδέλης
Λογοτεχνία
"Τα βήματα των Ευμενίδων"
Κοιμάτ' ο Νέρων εν τω ανακτόρω του
ήσυσχος, ασυνείδητος, και ευτυχής -
ακμαίος εν τη ευρωστία της σαρκός
κ' εν τω ωραίω σφρίγει της νεότητος.
Αλλά οι Λάρητές του είν' ανήσυχοι.
Τρέμουσι της εστίας οι μικροί θεοί,
και τα ασήμαντά των σώματα ζητούν
να κρύψουν, να μακρύνουν, ν' αφανίσωσι.
Διότι ήκουσαν κρότον απαίσιον -
κρότον Ταρτάρειον, κρότον θανάσιμον -
ερχόμενον από την κλίμακα, κ' ευθύς
οι δείλαιοι Λάρητες με λειπόθυμον
όλη την ασθενή αυτών θεότητα,
εμάντευσαν, ησθάνθησαν, εγνώρισαν
τα φοβερά των Ευμενίδων βήματα.
Κωνσταντίνος Καβάφης
Κωνσταντίνος Καβάφης, "Τα βήματα των Ευμενίδων"
Αιγυπτιακόν
Ημερολόγιον του έτους 1899,
Έτος
Α΄,
Εκδότης:
Αργύριος Δρακόπουλος
Εν
Αλεξανδρεία, 1899, σ. 56.
« ΝΕΡΩΝΕΙΟ »
/
- I.
Ναι, σφάχτε, σφάχτε…
μ’ αρέσει αίμα.
άχ ! κόκκινο αίμα
σαν πάνω στα ολόλευκα
μάρμαρα χυμένο
κυλά και πέφτει
αχνολουσμένο,
πορφυρολάμποντας
σα μές σε καθρέφτη,
κι’ απέ σχηματίζει
κόκκινους πέπλους
ψυχοϋφασμένους !...
/ - ΙΙ.
Τη λύρα μου φέρτε
γιατ’ η ψυχή μου
μεταρσιωμένη
απ’ το υπερκόσμιο
όραμα του ωραίου,
πά στης χορδές της
θέ να ξεχύση
όλους τους τόνους
που ξεχειλίζουν
απ’ την ύπαρξί μου …
Τα λάγνα σας μάτια
μ’ ηδονή μισοκλείστε
και μαζύ με τους ύμνους μου
τη ψυχή σας αφήστε
να υψωθή υπεράνθρωπα
σε κόσμους ανείδωτους :
Παράδεισοι, κόλασες
λουκούλια συμπόσια
σε Φειδία παλάτια
κι’ Ολύμπια όργια
θέ ν’ αγναντέψουνε
της ψυχής σας τα μάτια !
/ - ΙΙΙ.
Αμέτρητα άνθια
σκορπίστε πλημμύρα,
βροχή, στα κορμιά σας
και πρί να γευτούμε
και πρί μεθυστούμε
αλείψτετα μύρα
Άχ ! πόθοι, πάθια !...
κι’ απέ το συμπόσιο
ν’ αρχίση τ’ αμβρόσιο
μυστηριολουσμένο
σα στα Ελευσίνια,
για να τελειώση
Ώ ! μεθύσια, πάθια !
ηδονολουσμένο
με ρίγη θανάτου…
/ - IV.
Κάψτε τη Ρώμη…
τη Ρώμη κάψτε
φωτιές ανάψτε
στα μαρμαρένι’ ανάχτορα
που παρθένες πάναγνες
κρυφοπροσμένουν
τους Αδώνιδές τους,
Φωτιές ανάψτε
κάτω απ’ τ’ αγάλματα
που στις φωτεινές φλόγες
θα ζωντανέψουν
για ν’ αγναντέψουν
τα θαύματά μου !...
Εγώ κι’ εκείνα
πια σαρκωμένα,
στο ψηλό μου ανάχτορο,
σαν απ’ τον Όλυμπο,
θέ ν’ αντικρύσουμε
θεοί αυτοί :
– Θεός καινούργιος ’γώ –
να εξαϋλώνουνται
τα πλήθια μυστήρια
που στ’ άπειρο γύρα
κρυφολειτουργούν !...
Ώ ! φωτιές ανάψτε
τη Ρώμη κάψτε !
Καίεται η Ρώμη !...
σταχτιές κολώνες
ουρανοϋψώνουνται
φωτιά και αίμα
– τί κόκκινες λίμνες ! –
ψυχές και θεία
μές το μυστήριο
του φριχτού Ωραίου
γίνουνται ένα…
Κι’ οι κοιμισμένοι,
Τιτάνες, Κύκλωπες
γοργοξυπνούνε
σα νάν χαμένοι…
Άχ ! πώς βογγούνε
παράξενα οι αέριδες
τί θέ να πούνε ;
Καίεται η Ρώμη
Θεοί, με σώνει ! ! !
Κάϊρο 1913
Γιάννης Πιερίδης
[ το
ποίημα
του Γιάννη Πιερίδη
« Νερώνειο
»
δημοσιεύθηκε
στο περ.
« Φοίνικας »,
Κάϊρο,
Χρονιά Α΄, τεύχος 1, Δεκέμβρης 1915, σ. 5-7.]
« Η διορία του Νέρωνος »
Δεν ανησύχησεν ο Νέρων όταν άκουσε
του Δελφικού μαντείου το χρησμό.
« Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται ».
Είχε καιρόν ακόμη να χαρεί.
Τριάντα χρονώ είναι.
Πολύ αρκετή
είν’ η διορία που ο θεός τον δίδει
για να φροντίσει για τους μέλλοντας κινδύνους.
Τώρα στη Ρώμη θα επιστρέψει κουρασμένος λίγο,
αλλά εξαίσια κουρασμένος από το ταξείδι αυτό,
που ήταν όλο μέρες απολαύσεως –
στα θέατρα, στους κήπους, στα γυμνάσια…
Των πόλεων της Αχαϊας εσπέρες…
Ά των γυμνών σωμάτων η ηδονή πρό πάντων…
Αυτά ο Νέρων. Και
στην Ισπανία ο Γάλβας
κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και το ασκεί,
ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ.
Κ.Π. Καβάφης
[ το ποίημα
του Κωνσταντίνου Καβάφη (Κ.Π. Καβάφη)
« Η διορία του Νέρωνος »
δημοσιεύθηκε στο περ.
« Φοίνικας »
Καϊρινή Λογοτεχνική Έκδοση,
Κάϊρο,
Περίοδος Β΄, αριθ. 1-2,
φυλλάδια 13-14, 1918, σ. 1. ]
1871:
Τιμολέων Δ. Αμπελάς, «Νέρων», Εν Σύρω, (σ. 104), (τετράπρακτο δράμα) (έκδοση)
<
Συμμετείχε στο Βουσιναίο ποιητικό διαγωνισμό του 1870.
Του
θεατρικού κειμένου προτάσσεται εκτενής εισαγωγή του Τιμολέοντα Αμπελά (σελ.
ιστ’).
Φέρει χωροχρονική ένδειξη: Εν Σύρω, 25
Ιουλίου 1870.
Δράμα
εις μέρη 4 και ιαμβικούς στίχους.
Από το εκδοθέν βιβλίο:
Πρόσωπα του δράματος:
/ - Νέρων: αυτοκράτωρ της Ρώμης,
/ - Ποππαία: σύζυγος αυτού,
/ - Λούκιος Πείσων: αρχηγός των
συνωμοτών,
/ - Άνναιος Λουκανός: ποιητής,
/ - Βύρρος: αυλικός ευνοούμενος του
Νέρωνος,
/ - Γάϊος Πετρώνιος,
/ - Παυλίνα: σύζυγος του Σενέκα,
/ - Σέργιος Γάλβας: έπαρχος Ιβηρίας,
/ - Είς Έλλην,
/ - Σπόρος: απελεύθερος του Νέρωνος,
/ - Φάων: αγρότης εκ των περιχώρων της
Ρώμης
/ - Σκιά Αγριππίνας
/ - Σκιά Σενέκα,
/ - Σκιά Οκταβίας,
/ - Σκιά Βρεττανικού,
/ - Συνωμόται,
/ - Θεράποντες,
/ - Πολίται,
/ - Μουσικοί,
/ - Παλαισταί,
Βωβά Πρόσωπα:
/ - Φλάβιος Σαβίνος,
/ - Τιγγελίνος,
/ - Νυμφίδιος,
/ - Όθων.
Η Σκηνή εν Ρώμη περί τα έτη 66-68 μ.Χ.
ΜΕΡΟΣ
ΠΡΩΤΟΝ
Σκηνή Α’:
Η Αππία οδός εν Ρώμη. Εις το βάθος
αυτής διακρίνεται ο Ναός της Αρετής. Μακρόθεν μόλις ακούεται συγκεχυμένος
θόρυβος μουσικών ήχων και ανευφημιών. Πολίται τινες διέρχονται σπεύδοντες την
σκηνήν. Μετά τινας στιγμάς εισέρχονται δι’ αντιθέτων παρασκηνίων σκυθρωποί ο
Λουκανός και ο Πείσων, οίτινες μετά την παύσιν του θορύβου δεξιούνται αλλήλους.
Λουκανός – Πείσων.
Αι ανευφημίαι ακούονται ζωηρώς και πολύς θόρυβος βημάτων προαγγέλει την
έλευσιν μεγάλης συνοδίας.
Συρρέουσιν πολλοί εις την σκηνήν προπορευόμενοι της συνοδείας του
Νέρωνος εν μέσω ανευφημιών και μουσικών ήχων.
Ο Νέρων επί άρματος συρομένου υπό τινων της συνοδίας, εστεμμένος δαφνίνω
στεφάνω διέρχεται την σκηνήν. Αμφοτέρωθεν έχει τον Βύρρον, τον Πετρώνιον και
πολλούς θεράποντας, κρατούντας στέμματα και διάφορα ποιητικά εμβλήματα.
Πλησίον του Νέρωνος λαμπρώς εστολισμένη βαδίζει η αυτοκράτειρα Ποππαία,
περικυκλουμένη υπό θεραπαινίδων.
Όπισθεν αυτών εισί διάφοροι της αυτοκρατορικής συνοδίας, πολυτελώς
ενδεδυμένοι και μετ’ αυτούς παλαισταί του ιπποδρομίου, μουσικοί κλπ. Η συνοδία
επευφημούσα διέρχεται την σκηνήν.
Ο Λουκανός και ο Πείσων, αναμιχθέντες εις το πλήθος, γίνονται επί
στιγμήν αφανείς. Απελθόντων των λοιπών μένουσι πάλιν ούτοι μόνοι εις την
σκηνήν.
Λουκανός – Πείσων.
Ο Λουκανός και ο Πείσων αναχωρούσι δι’ αντιθέτων παρασκηνίων.
Σκηνή Β’
Πολυτελές συμπόσιον εν τω ανακτόρω του Νέρωνος. Ο Νέρων εστεμμένος δάφνη
κάθηται επί χρυσής έδρας. Δεξιόθεν αυτού η Ποππαία, αριστερόθεν ο Βύρρος, παρ’
αυτούς δε πολυτελώς ενδεδυμένος ο Πετρώνιος, ο Φλάβιος, Σαβίνος, είς Έλλην, ο Τιγγελίνος, ο
Νυμφίδιος και άλλοι ευνοούμενοι του αυτοκράτορος. Εκ των μυχίων της σκηνής
ακούονται παιάνες μουσικής. Θεραπαινίδες και δούλοι υπηρετούσι τους δαιτυμόνας.
Νέρων,
Ποππαία,
Βύρρος,
Είς Έλλην,
Πετρώνιος
Δια των παραθύρων της αιθούσης εισδύει ένδον λάμψις, αυξανομένη
βαθμηδόν. Μακρόθεν φθάνει συγκεχυμένος θόρυβος.
Εισέρχεται δρόμω ο Σπόρος. Η λάμψις γίνεται μεγαλειτέρα. Ο Νέρων
διατίθεται ενθουσιωδώς.
[ Ο Σπόρος αναγγέλει την πυρκαϊά της Ρώμης. Η
πυρκαϊα πλησιάζει. Η Ρώμη φλέγεται. ]
Εν ώ εγερθέντων απάντων, ο Νέρων
ετοιμάζεται να ψάλη συνοδευόμενος υπό της μουσικής και εν ώ η λάμψις και ο
μεμακρυσμένος θόρυβος επαυξάνουσι, πίπτει η αυλαία.
ΜΕΡΟΣ
ΔΕΥΤΕΡΟΝ.
Σκηνή Α΄.
Βαθεία νυξ. Ταφείον έξω της Ρώμης. Περί νεοσκάπτου τάφου συναθροίζονται
φορούντες χλαίνας πολυπτύχους οι συνωμόται, μεταξύ των οποίων:
Λουκανός,
Πείσων,
Φάβιος Ουάλης,
Πετρώνιος,
Θρασέας, κ.α.
[
Μεταξύ των συνωμοτών υπάρχει καχυποψία για την απρόσμενη παρουσία του
Πετρώνιου.
Ο Πετρώνιος αιτιολογεί την παρουσία του: ]
ΠΕΤΡΩΝΙΟΣ
( προβάς εις το μέσον και αποκαλύπτων το πρόσωπό του)
Μή ως προδότην, φίλοι, με υπολάβητε.
Δεν ήλθον πάντη ξένος και απρόσκλητος.
Των Παλατιών εξελθών του Νέρωνος.
ένθα τελούνται όργι’ ακατάπαυστα
ποικίλης κακουργίας και αισχρότητος
το μόλυσμά των απ’ εμού απέβαλον
και εκαθάρθην μόλις εις ορίζοντα
ελεύθερον εξήλθον και ανέπνευσα.
Πείσθητε, πολίται, εγκατέλειψα
τους οίκους των οργίων και του αίματος,
απέπτυσα και τίτλους και αξίωμα
και εις τας τάξεις επανήλθον των αστών.
Εις το βάθος της σκηνής φαίνεται τις βραδυπορών.
Οι συνωμόται φέρουσι μέχρις οφθαλμών
τας χλαίνας. Μετά στιγμήν πλησιάζει αυτούς πελιδνύ και λυσίκομος η γυνή του
Σενέκα, η Παυλίνα. Η Παυλίνα έχει φλεβοτομηθεί. Εκπνέι παρά τον τάφον του
Σενέκα. Καλεί τους φίλους να εκδικηθούν.
Η Παυλίνα εκπνέοντας:
« Τον Σενέκαν εκδικήσητε ! »
Πάντες περικυκλούσι μετά σεβασμού το πτώμα της Παυλίνας.
[ Οι συνωμόται ορκίζονται πάνω από τον τάφο
του Σενέκα και το πτώμα της Παυλίνας να εκδικηθούν το θάνατό του και να
δολοφονήσουν τον Νέρωνα. Ο Γάλβας είναι καθ’ οδόν από την Ιβηρία. ]
Στρέφουσι πάντες τα βλέμματα πέριξ και μόλις διακρίνουσιν εις το βάθος
τινας, γενομένους μετά στιγμήν αφανείς.
ΠΕΙΣΩΝ:
–
Πάντες διαλύθητε !
–
Σουλπίκιέ μου, Σούβριε, Πετρώνιε,
θα ειδοποιηθήτε πως μεθαύριον
εις πράξιν όσα είπομεν θα θέσωμεν.
( προς τινας αυτών
)
Σας περιμένω εις τους κήπους μου. Σεις δε
εις του Θρασέα ήδη συναθροίσθητε.
Διαλυθήτε μετά προφυλάξεως…
Καλυφθέντες δια των χλαινών διασκορπίζονται.
Σκηνή Β΄
Αίθουσα των ανακτόρων. Ο Νέρων σύννους επί έδρας κρατεί δια της μιας
χειρός λύραν, και δια της άλλης στηρίζει την κεφαλήν επί τραπέζης πολυτελούς,
εφ’ ής κείνται εκτάκτως διάφορα μουσικά σύμβολα και στέφανος εκ δάφνης. Ο Βύρρος εισελθών και ιδών τον Νέρωνα ούτω
σύννουν παραμένει εν τω ουδώ.
Νέρων,
Βύρρος,
[ Ο Βύρρος πληροφορεί τον Νέρωνα για τη
συνωμοσία και του δίνει κατάλογο ονομάτων ]
ΒΥΡΡΟΣ
Έμαθον
το σύνθημα, ω Καίσαρ, των συνωμοτών:
« Ελευθερία – Ρώμη ».
ΝΕΡΩΝ
Οι ηλίθιοι !
Με την ελευθερίαν εις το στόμα των
απαύστως, ως με σίελόν των, παίζουσιν.
Ελευθερία, λέξις ήν ποικίλλουσιν
οι οχλοκράται με λαμπρά επίθετα,
ήν με ποικίλα μύρ’ αρωματίζουσι
και αδελφήν καλούσι της Ισότητος,
πόσον κενή ιδέα είσαι ! Σύνθημα
θορύβου, αναρχίας, εις τα χείλη των
σε φέρουν μονοτόνως οι λουόμενοι
εις τους θορύβους της οχλοβοής. Και πώς ;
Ελευθερίαν θέλουν εις αυτήν την γην,
εν ή τα πάντ’ αλλήλοις υποκύπτουσιν,
εν ή το σθένος τον ανίσχυρον δουλοί ;
Εάν λοιπόν το άτομον εκπροσωπεί
η πολιτεία, όπερ μία κεφαλήν
και πλείστα της ζωής του έχει όργανα,
πώς δεν αφίνουν μίαν μόνον κεφαλήν
να διοική το σώμα τούτο συνετώς,
αλλά ποθούσιν ύδραν πολυκέφαλον ;
Ισότητα ζητούσιν, αλλά διατί
και εν τη φύσ’ ισότης δεν ευρίσκεται ;
… …
Δι’ αετούς τα ύψη προωρίσθησαν
και αι οπαί της γης δια τους μύρμηκας
Ο Νέρων άρχει ! Πότε εις τα ύψη του
θα αναβώσιν αι απτήνες μύρμηκες ;
… …
Ελθέ, ω Βύρρε. Γράφε:
( Ο Βύρρος γράφει επί παπύρου καθ’ υπαγόρευσιν του Νέρωνος, όστις ρίπτει
προηγουμένως βλέμμα επί του καταλόγου των συνωμοτών, όν του έδωκεν ο Βύρρος. )
ΝΕΡΩΝ
Ο Σουλπίκιος,
ο Σούβριος και ο Θρασέας σήμερον
να απαγχωνισθώσιν και τα πτώματα
αμέσως να ριφθώσιν εις τον Τίβεριν.
Εις τους δημίους παραδώσατε ευθύς
τον Λουκανόν, τον του Σενέκα συγγενή.
Το είδος του θανάτου φλεβοτόμησις.
Πλησίον τούτου να φλέβοτομήσωσι
τον Φάβιον Ουάλην…
Γράφε:
Σωρανός
ο βουλευτής
από την Ταρπηϊαν πέτραν να ριφθή,
αφ’ ού πολλάκις ασπασθή γονυκλινής
τους του αγάλματός μου πόδας, εκφωνών:
« Ζήτ’ ο Απόλλων Νέρων, ο ημίθεος. »
Εάν δεν είπη ταύτα, να αναγκασθή
δια της λόγχης.
Γράφε:
Ο Πετρώνιος,
ο Πείσων και οι ύποπτοι, ως έχοντες
με τούτους σχέσεις, δέσμιοι εις την ειρκτήν.
ΒΥΡΡΟΣ
Περί των άλλων, Καίσαρ, οίτινες θεόν
εν μέση Ρώμη ήδη προκηρύτουσι
τον εις την φάτνην γεννηθέντα Ιησούν,
τί διατάσσεις ;
ΝΕΡΩΝ
Ό τι είπον και προχθές:
να θρέψουν τους ιχθύας μου και ο θεός
ο Ναζωραίος ας τοις έλθη βοηθός.
Εάν να προσκηνήσουν θέλουσιν εμέ
αντί εκείνου ως θεόν, ας ζήσωσιν,
αλλά να σκορπισθώσιν αλλαχού ευθύς
την αποθέωσίν μου προκηρύττοντες.
Θα εύρουν οι απόστολοι του Νέρωνος
περισσοτέρους οπαδούς, ή του Χριστού.
Εν ώ ο Νέρων πλησιάζει να λάβη από της
τραπέζης την λύραν, είς των θεραπόντων εισελθών παραδίδει εις τον Βύρρον
γράμματά τινα, εφ’ ών ρίψας ούτος ταχύ βλέμμα μένει σύννους. Εν ώ διαβάζει εν ταραχή ο Νέρων.
ΒΥΡΡΟΣ
Επλησίασεν
Ο Γάλβας εις την Ρώμην.
Ο Νέρων εξαπτόμενος και ρίπτων τας
επιστολάς. Πίπτει βαρύθυμος επί της έδρας.
ΒΥΡΡΟΣ
Ποία εντός του σύγχυσις δεινών παθών !
Και ήδη ποίος από μηχανής θεός,
επιζητών την λύσιν, θα αναφανή
εν τω θεάτρω ένθα πρωταγωνιστεί
ο ήδη εν τω κόσμω πρωταγωνιστών ;
Ο ήρως βλέπω ωχριά και πιθανόν
του ιδρυθέντος υπ’ αυτού φρικτού βωμού
ο θύτης επί τέλους θύμα να γενή.
Πίπτει η αυλαία.
ΜΕΡΟΣ
ΤΡΙΤΟΝ
Σκηνή Α’
Η αίθουσα των ανακτόρων. Ο Νέρων έμπλεος θυμού εισέρχεται εις την σκηνήν
παρακολουθούμενος υπό της Ποππαίας, κρατούσης αυτόν από της χειρός.
Νέρων,
Ποππαία,
[ Η
Ποππαία ματαίως προσπαθεί να πείσει τον Νέρωνα να μην εκτελέσει τον
Πετρώνιο. Ας τον στείλει εξόριστο στη Συρία. Ο Πετρώνιος έχεις φίλους πολλούς.
Ο Νέρων της ανταπαντά ότι στα ποιήματά του ο Πετρώνιος τον εχλεύασε. ]
ΝΕΡΩΝ
Τοιουτοτρόπως την ευγνωμοσύνην σου
Αποδεικνύεις ; Γύναι !
δεν σοι ήρμοζε
να αναβής τοιούτο ύψος . έπρεπε
ασημοτάτη, σύζυγος του Όθωνος
του πρώτου σου συζύγου, να αφανισθής
εις την σκοτίαν, εις την περιφρόνησιν.
Σε ύψωσα . το στέμμα σοί
προσέφερον
της κοσμοκρατορίας μου. Δεν ήλπιζον
ότι η ύψωσίς σου αύτη έμελλε
να σοί ανάψη αλαζόνα έπαρσιν,
να φέρη τύφον της ψυχής κ’ επόπτην μου
να σ’ αναδείξη !
Η Ποππαία απέρχεται. Ο Νέρων εκμανής γενόμενος παρακολουθεί αυτήν. Η
σκηνή μένει κενή επί τινας στιγμάς, κατά την διάρκειαν των οποίων ακούοντα εκ
του βάθους αυτής φωναί γυναικός αγωνιώσης.
[ Ο Νέρων πνίγει την
Ποππαία. ]
[
Εισέρχεται στη σκηνή ο Βύρρος.
0 Βύρρος αναγγέλει ότι οι συνωμόται έχουν
εκτελεσθεί. Μένει μόνον ο Πείσων, ο οποίος έχει έλθει σε επαφή με τους
Πραιτωριανούς κατά του Νέρωνος, και ο Όθων, ο πρώτος σύζυγος της Ποππαίας.
Ο Βύρρος αναγγέλει ότι ο Γάλβας καταφθάνει
στη Ρώμη. Ενημερώνει μάλιστα τον Νέρωνα
ότι ενώ ο Βύρρος είχε διατάξει τρεις λεγεώνες να εξέλθουν από τη Ρώμη για να
αντιμετωπίσουν τον Γάλβα, εκείνςε δεν υπάκουσαν.
Εισέρχεται στη σκηνή ο Σπόρος ο οποίος
αναγγέλει τον θάνατο της Ποππαίας. Ο Νέρων διατάζει να αποθεωθεί η Ποππαία.
Ενώ ετοιμάζεται η κηδεία της Ποππαίας ο
Βύρρος πληροφορεί τον Νέρωνα ότι ο Γάλβας έχει συνενωθεί με τους Πραιτωριανούς
και πλησιάζουν στα ανάκτορα. Όλοι έχουν εγκαταλείψει τον Νέρωνα.
Εισέρχονται στη σκηνή ο Γάλβας, ο Πείσων, ο
Φάβιος Ουάλης, ο Όθων. Καταστρέφουν τα εμβλήματα του Νέρωνα. Ο Νέρων έχει
διαφύγει από το παλάτι. ]
ΜΕΡΟΣ
ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Σκηνή Α΄
Η σκηνή παριστά αγροτικήν καλύβην εν τοις περιχώροις της Ρώμης. Η νυξ
παρίσταται θυελλώδης. Εκ του βάθους της σκηνής φαίνεται ερχόμενος ο Νέρων με
ένδυμα δούλου και παρακολουθούμενος υπό του Σπόρου. Μετά τινας στιγμάς
εξέρχεται εκ της καλύβης ο αγρότης Φάων.
Φάων,
Σπόρος,
Νέρων,
[
Ο Νέρων αποκαλύπτεται και οι αγρόται φεύγουν όλοι από την καλύβη γιατί θεωρούν
ότι το μέρος μιάνθηκε. Τον αφήνουν μόνο με τον πιστό του ακόλουθο, τον Σπόρο.
Ο Νέρων σε κατάσταση ψυχικής διαταραχής
βλέπει τις σκιές όλων εκείνων που αδίκησε. Σκιά Αγριππίνας, Σκιά Οκταβίας, Σκιά
Σενέκα, Σκιά Ποππαίας.
Ο Νέρων αποπειράται ανεπιτυχώς να
δηλητηριαστή με φιαλίδα πλήρη δηλητηρίου. Μετά την αποτυχία αυτή ο Νέρων ζητά
από τον Σπόρο να τον θανατώσει δια ξίφους. Ο Σπόρος αρνείται. Ο Σπόρος
αυτοκτονεί.
Ο Νέρων πλήττεται δια του ξίφους. Είναι ακόμη
ζωντανός όταν εισέρχεται στην καλύβα ο Γάλβας συνοδευόμενος από τον Πείσωνα,
τον Όθωνα, τον Φάβιο Ουάλη, τον αγρότη Φάωνα, που ήταν απελεύθερος του Νέρωνος.
Ο Φάων τους έχει οδηγήσει στην καλύβα.
Ο Φάων, με διαταγή του Γάλβα, παραδίδει στον
ετοιμοθάνατο Νέρωνα ψήφισμα καταδίκης της μνήμης του. ] (damnatio memoriae).
Οι παριστάμενοι σχηματίζουσι κύκλον περί τον σπαίροντα Νέρωνα, όστις
παραχρήμα εκπνέει.
ΓΑΛΒΑΣ
Η Ιστορία
τιμωρός των κακοπραγησάντων είν’ αιώνιος.
… …
Τοιούτο τέλος έχει όστις παραβάς
και θείον πάντα νόμον και ανθρώπινον
το μίσος προσελκύει αιώνιον
των Ουρανίων και συμπάντων των θνητών.
Η παρουσία μόνη τούτου του νεκρού
την γνώμην ταύτην καθιστά αξίωμα !
Εν ώ ετοιμάζονται ν’ απέλθωσι, πίπτει η αυλαία. >
1901:
Ναπολέων Λαπαθιώτης, «Νέρων ο Τύραννος», (έμμετρο δράμα εις δύο πράξεις), Εν
Αθήναις, (σ. 22), (θεατρικό) (έκδοση)
1923:
Νικόλαος Λιβαδάς, «Νέρων», (τραγωδία) (παράσταση)
<
{ Στον «Νέρωνα», «Ρωμαϊκή
τραγωδία εις πράξεις τρεις», ο Ν(ικόλαος) Λιβαδάς επιχειρεί να αναπλάσει την
διαταραγμένη προσωπικότητα του Ρωμαίου αυτοκράτορα και παράλληλα την μεταβατική
εποχή του πρώτου μ.Χ. αιώνα με στόχο την καταδίκη της ηθικής παρακμής της
ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
[Με την ρωμαϊκή εποχή ο Ν. Λιβαδάς είχε ασχοληθεί
συστηματικά σε ιστορικές, φιλολογικές και γλωσσολογικές μελέτες του. Άλλωστε το
θέμα της διδακτορικής του διατριβής ήταν η επίδραση των ξένων θρησκειών στη
Ρώμη.]
Το έργο, από τα σπάνια ιστορικά δράματα της ελληνικής δραματουργίας με άξονα την ρωμαϊκή περίοδο, γραμμένο την πρώτη μεσοπολεμική δεκαετία, κατά την οποίαν το είδος λόγω κοινωνικών, πολιτικών αλλά και ενδοθεατρικών συνθηκών βρίσκεται σε παρακμή, παρουσιάστηκε το 1923 σε έκτακτη παράσταση στο Εθνικό θέατρο, στην οποία επαινέθηκε η ερμηνεία του Ν. Ροζάν στο κύριο ρόλο του Νέρωνα. }
/ - πηγή:
Βαρβάρα Γεωργοπούλου, «Η Τρίαινα ή Όλα μοιραία: ένα επιστημονικό δράμα του Ν.
Λιβαδά», άρθρο στο διαδίκτυο, (σ. 81).>
1944:
Άγγελος Σικελιανός, η «Σίβυλλα», (Τραγωδία) (δημοσίευση)
< Η τραγωδία «Σίβυλλα» πρέπει να είχε
γραφεί ήδη από το 1940. Το σκηνικό της τραγωδίας στους Δελφούς. Σύγκρουση του
Νέρωνα με την Σίβυλλα (που προαναγγέλει προφητικά την πτώση του). >
1970:
Γιάννης Γουδέλης, «Νέρων ο Ευαίσθητος», (θεατρικό)
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 17 Μαϊου 2023 :
Ο Νέρων στη νεοελληνική λογοτεχνία
μερικές εγγραφές ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου