Αριστοτέλης
ορισμός ευδαιμονίας
Ρητορική (1360 b)
« ἔστω δὴ εὐδαιμονία εὐπραξία μετ᾽
ἀρετῆς, ἢ αὐτάρκεια ζωῆς, ἢ ὁ βίος ὁ μετὰ ἀσφαλείας ἥδιστος, ἢ εὐθενία κτημάτων
καὶ σωμάτων μετὰ δυνάμεως φυλακτικῆς τε καὶ πρακτικῆς τούτων· σχεδὸν γὰρ τούτων ἓν
ἢ πλείω τὴν εὐδαιμονίαν ὁμολογοῦσιν εἶναι ἅπαντες. εἰ δή ἐστιν ἡ εὐδαιμονία
τοιοῦτον, ἀνάγκη αὐτῆς εἶναι μέρη εὐγένειαν, πολυφιλίαν, χρηστοφιλίαν, πλοῦτον,
εὐτεκνίαν, πολυτεκνίαν, εὐγηρίαν· ἔτι τὰς τοῦ σώματος ἀρετάς (οἷον
ὑγίειαν, κάλλος, ἰσχύν, μέγεθος, δύναμιν ἀγωνιστικήν), δόξαν, τιμήν, εὐτυχίαν,
ἀρετήν [ἢ καὶ τὰ μέρη αὐτῆς φρόνησιν, ἀνδρείαν, δικαιοσύνην,
σωφροσύνην]· οὕτω γὰρ ἂν αὐταρκέστατός ‹τις› εἴη, εἰ ὑπάρχοι αὐτῷ τά τ᾽ ἐν αὐτῷ καὶ τὰ ἐκτὸς ἀγαθά· οὐ γὰρ ἔστιν ἄλλα
παρὰ ταῦτα. ἔστι δ᾽ ἐν αὐτῷ μὲν τὰ περὶ ψυχὴν καὶ τὰ ἐν
σώματι, ἔξω δὲ εὐγένεια καὶ φίλοι καὶ χρήματα καὶ τιμή, ἔτι δὲ προσήκειν οἰόμεθα δυνάμεις
ὑπάρχειν καὶ τύχην· οὕτω γὰρ ἀσφαλέστατος ὁ βίος. λάβωμεν τοίνυν ὁμοίως καὶ
τούτων ἕκαστον τί ἐστιν.»
μετάφραση: Δημήτρης Λυπουρλής
Ας δεχτούμε λοιπόν ότι η ευδαιμονία είναι η συνδυασμένη με την
αρετή ευτυχία, ή η αυτάρκεια στη ζωή, ή η πιο ευχάριστη, συνδυασμένη με
ασφάλεια, ζωή, ή η αφθονία κτημάτων και προσωπικού συνδυασμένη με την ικανότητα
να τα προστατεύει και να τα χρησιμοποιεί: όλοι σχεδόν οι άνθρωποι συμφωνούν ότι
η ευδαιμονία είναι ένα ή περισσότερα από αυτά τα πράγματα.
Αν λοιπόν η ευδαιμονία
είναι κάτι τέτοιο, δεν μπορεί παρά μέρη της να είναι: η
ευγένεια της καταγωγής, ο μεγάλος αριθμός φίλων, οι καλοί φίλοι, ο πλούτος, τα
καλά παιδιά, τα πολλά παιδιά, τα καλά γηρατειά· επίσης τα σωματικά χαρίσματα
(π.χ. υγεία, ομορφιά, δύναμη, παράστημα, αθλητικές επιδόσεις), το καλό όνομα,
οι τιμές, η καλή τύχη, η αρετή [ή και τα μέρη της: φρόνηση, ανδρεία, δικαιοσύνη, σωφροσύνη (εγκράτεια)].
Πραγματικά, τότε μόνο
θα μπορούσε κανείς να είναι απολύτως αυτάρκης, αν διέθετε και τα εσωτερικά και
τα εξωτερικά αγαθά — άλλα, βέβαια, πέρα από αυτά δεν υπάρχουν. «Εσωτερικά» αγαθά είναι όσα
σχετίζονται με την ψυχή και το σώμα, ενώ «εξωτερικά» είναι η ευγένεια της
καταγωγής, οι φίλοι, ο πλούτος, οι τιμές.
Επιπλέον, θεωρούμε ότι καλό είναι να διαθέτει κανείς ικανότητες που του
εξασφαλίζουν δύναμη, καθώς και καλή τύχη· γιατί τότε η ζωή είναι πράγματι
απολύτως ασφαλής.
(Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας)
Ο συγκεκριμένος ορισμός της ευδαιμονίας βρίσκεται στο χωρίον της «Ρητορικής» (1360 b), εντασσόμενο στην ευρύτερη ανάλυση του Αριστοτέλους περί συμβουλευτικών λόγων και των επί μέρους χαρακτηριστικών τους.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 2 Μαρτίου 2023 :
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
oρισμός ευδαιμονίας
Ρητορική
1360 b
]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου