ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ: Αμαλία Παρασκευοπούλου "80 χρόνια μνήμης Γιάννη Σκιαδά" κείμενα: Ευάγγελος Ανδρέου Θεόδωρος Πελεγρίνης Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης Αθλητικά ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Αμαλία Παρασκευοπούλου "80 χρόνια μνήμης Γιάννη Σκιαδά" κείμενα: Ευάγγελος Ανδρέου Θεόδωρος Πελεγρίνης Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης Αθλητικά ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

Αμαλία Παρασκευοπούλου

80 χρόνια μνήμης Γιάννη Σκιαδά

Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης

κείμενα:

Ευάγγελος Ανδρέου

Θεόδωρος Πελεγρίνης

Αθλητικά

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

7 Σεπτεμβρίου 1944 - 7 Σεπτεμβρίου 2024

80 ΧΡΟΝΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑΝΝΗ ΣΚΙΑΔΑ

«ΕΦΥΓΕ» ΜΟΛΙΣ ΣΤΑ 31 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ

Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ – Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ – Ο "ΣΤΡΑΤΩΤΗΣ" ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Ο ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΟΣ JEUNE PREMIER ΥΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΣΤΙΒΟΥ

Συμπληρώνονται σήμερα ογδόντα χρόνια από τη θλβερή μέρα του χαμού του κορυφαίου βαλκανιονίκη και ολυμπιακού αθλητή του μεσοπολέμου Γιάννη Σκιαδά, που άφησε την τελευταία του πνοή μόλις στα τριάντα ένα χρόνια του νικημένος από μιάν απροδόκητη νεφρική ανεπάρκεια.

Ήταν στις 7 Σεπτεμβρίου του 1944, ένα μήνα πριν δεί την απελευθέρωση της πατρίδας από το ναζιστικό ζυγό, δουλεύοντας ως την τελευταία ώρα γιά την περίθαλψη των θυμάτων της φυματίωσης και της κατοχικής πείνας.

Με δεκάδες πανελλήνια και διεθνή μετάλλια στο δρόμο των εμποδίων, αθλητής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και δυό φορές "χρυσός" βαλκανιονίκης στα 1939.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας του Ιωάννης Π. Σκιαδάς σκοτώθηκε στους Βαλκανικούς πολέμους. Το 1922 εγκαθίσταται με τη μητέρα του Αθηνά Δ. Χούντα στην Παιανία. Ύστερα από τις εγκύκλιες σπουδές του στο Γυμνάσιο Κορωπίου εργάζεται στο οικογενειακό αρτοποιείο στην περιοχή «Κουκάκι» της Αθήνας ενώ παράλληλα συμμετέχει σε διάφορα αγωνιστικά αθλητικά προγράμματα στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Ήταν επίσης λάτρης του φωτογραφικού φακού το δε ιστορικό υλικό του φωτογραφικού αρχείου του χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς για τη φωτογραφική κάλυψη δημοσιευμάτων του τύπου και τη διοργάνωση εκθεσιακών γεγονότων.

Το 1932 εγράφεται στον Παναθηναϊκό ως αθλητής των εμποδίων 110μ. και 400μ. και από τον επόμενο χρόνο μέχρι το 1935 κατακτά τις πρώτες του πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες.

Το 1936 συμμετέχει στην ελληνική αθλητική αποστολή των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου όπου και σημείωσε τον τιμητικό χρόνο των 55.3 στα 400μ. εμπόδια.

Στα 1937-1940 κατακτά δύο χρυσά μετάλλια στα «Βενιζέλεια», τρία χρυσά στους Ελληνοαιγυπτιακούς Αγώνες (1938) και Διασυλλογικούς Ελληνοουγγρικούς Αγώνες (1939) και δύο αργυρά στους 2^ους Τετραεθνείς Αγώνες Αιγύπτου (1940).

Το 1939 στέφεται χρυσός βαλκανιονίκης στα 400μ. εμπόδια και στη σκυταλοδρομία 4Χ400.

Το 1941, επιστρέφοντας από το αλβανικό μέτωπο, όπου πολέμησε σαν απλός οπλίτης, ανοίγει ένα μικρό ταβερνείο στο Παγκράτι μαζί με το φίλο του Μπάμπη Σταματόπουλο γιά την επιβίωση μέσα στη γερμανική κατοχή. Πουλά ρετσίνα, που παράγει ο ίδιος από τα αμπέλια της μητέρας του στην Παιανία.

ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Το 1942 πρωταγωνιστεί στην ίδρυση της Ένωσης Ελλήνων Αθλητών, μαζί με το Γρηγόρη Λαμπράκη, το Ρένο Φραγκούδη, τον Ηλία Μισαηλίδη, το Γιώργο Θάνο, το Γιώργο Καραγιώργο, τους ποδοσφαιριστές Κλεάνθη Μαρόπουλο, Βαγγέλη Χέλμη και πολλούς ακόμα συναθλητές τους αλλά και απλούς φιλάθλους. Η Ε.Ε.Α. διοργανώνει ποδοσφαιρικούς και παλαιστικούς αγώνες για την οικονομική στήριξη των κατοχικών συσσιτίων και των ασθενών αθλητών και εκδίδει την δισεβδομαδιαία αθλητική εφημερίδα «Αθλητικά Νέα» με διευθυντή το Γιάννη Σκιαδά.

Πέθανε από νεφρική ανεπάρκεια και κηδεύτηκε στην Παιανία με τιμητική δαπάνη του Παναθηναϊκού. Ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Κούλα Αγαγιώτου με την οποία χώρισε λίγο πριν το θάνατό του.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΙΜΗΣ, 1950-2003

Το 1950 ο Παναθηναϊκός ιδρύει στην Παιανία το θεσμό των ετήσιων πανελλήνιων αγώνων ανωμάλου δόμου και ποδηλασίας, «Εις μνήμην Ιωάννου Σκιαδά» που διήρκεσαν 54 χρόνια και αποτέλεσαν ένα από τα σημαντικότερα αθλητικά γεγονότα της εποχής, με τη συμμετοχή κορυφαίων πρωταθλητών, βαλκανιονικών και olymbians. Οι αγώνες διακόπηκαν το 2004 λόγω οικονομικής δυσπραγίας του Παναθηναϊκού και απροθυμίας της τότε δημοτικής αρχής Παιανίας να αναλάβει ο Δήμος Παιανίας τη συνέχιση του ιστορικού αυτού αθλητικού θεσμού. Επανασυστάθηκαν ωστόσο οι αγώνες το 2015 ως «Σκιάδεια» με τη διοργάνωση του Δήμου Παιανίας, αλλά ως τοπική πλέον αθλητική γιορτή των νέων.

Στη δεκαετία του ’90 ο Δήμος Παιανίας τοποθέτησε στην πόλη τη μαρμάρινη προτομή του Γιάννη Σκιαδά, έργο του γλύπτη Νικόλαου Παυλόπουλου (Νικόλα).

ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗ ΑΝΑΨΕ...

Ήταν ο τίτλος της βιογραφικής πραγματείας του Ευάγγελου Ανδρέου, που έφερε γιά πρώτη φορά στο φως της ιστορικής και λαογραφικής αθλητικής βιβλιογραφίας τον λησμονημένο πρωταθλητή και ανθρωπιστή Σκιαδά προκαλώντας πλήθος κριτικών δημοσιευμάτων στον ελληνικό τύπο.

Ο Καθηγητής Θεοδόσης Πελεγρίνης:

Το εξαιρετικό έργο του κυρίου Ευαγγέλου Ανδρέου, η μυθιστορηματικής υφής αφήγηση της ζωής και των άθλων ενός μεγάλου αθλητού, του εμποδιστή Γιάννη Σκιαδά, έρχεται να ανταποκριθεί σε μια διττή αναγκαιότητα, η οποία κατά την εποχή μας προβάλλει φλέγουσα και άμεση: αφ’ ενός μας φέρνει σε επαφή με μια σελίδα του λαμπρού παρελθόντος του ελληνικού αθλητισμού, με την εποχή της αγνότητας και του ευ αγωνίζεσθαι, τότε που η ανταμοιβή παρέμενε ακόμη ένας απλός κότινος, όταν ο αθλητής στεκόταν μόνος μπροστά στο σκοπούμενο επίτευγμα, χωρίς υποστηρικτικές ομάδες γύρω του, δίχως να προσβλέπει στην υλική ανταμοιβή ή, χειρότερα, στην εξαργύρωση του όποιου επιτεύγματός του, χωρίς να εναποθέτει μέρος των ελπίδων του – ή και το σύνολο αυτών – στα σκοτεινά επιτεύγματα της ιατρικής φαρμακολογίας. Αυτό υπήρξε ο Γιάννης Σκιαδάς, ένας έφηβος που στάθηκε μόνος με θάρρος μπροστά στο όνειρό του και, ξεπερνώντας τον εαυτό του, τελικώς το κατέκτησε. Ενάντια σε κάθε αντιξοότητα, με πενιχρή υποστήριξη από το περιβάλλον του, σε καιρούς χαλεπούς, με τους ανέμους του επερχόμενου πολέμου να πνέουν στην ήδη καθημαγμένη Ευρώπη, προτού καν σβήσει ο αχός των κανονιών του πολέμου που προηγήθηκε. Το γεγονός πως τελικώς αγκάλιασε το όνειρό του στεφόμενος δις Βαλκανιονίκης και πεντάκις πρωταθλητής Ελλάδος, μικρή σημασία έχει. Ας μου επιτραπεί να θεωρώ πολύ σημαντικότερο το γεγονός πως τόλμησε να ονειρευτεί και δεν δίστασε να προσπαθήσει. Αν κάποια πρέπει να είναι η παρακαταθήκη ενός μεγάλου ανδρός, σε ό,τι αφορά τον Γιάννη Σκιαδά η δική του ας είναι αυτή.

Η αντίληψή μου αυτή, οδηγεί την σκέψη μου στην δεύτερη αναγκαιότητα που το βιβλίο του εξαίρετου φίλου μου, του κυρίου Ανδρέου, θεραπεύει: την προβολή υγιών προτύπων, ινδαλμάτων. Δεν ανήκω σε εκείνους που αρέσκονται στις κοινοτοπίες. Ωστόσο, το πυκνό πέπλο που σκεπάζει όλο και βαρύτερο την κοινωνία μας και τις ψυχές μας, απειλώντας να καλύψει κάθε σπίθα ελπίδας, κάθε πνοή δημιουργίας, την ίδια συνολικά την δυνατότητά μας να ονειρευόμαστε, να θέτουμε, δηλαδή, στόχους πέρα από την εξασφάλιση του επιούσιου και την απλή επιβίωση, είναι ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο που και που να διαρρηγνύεται. Και η γνωριμία μας με την ζωή και τα επιτεύγματα του Γιάννη Σκιαδά αυτό ακριβώς μας χαρίζει: την βεβαιότητα πως μπορούμε, αρκεί να θέλουμε. Την αίσθηση πως, ακόμη και σε καιρούς ου μενετούς, η αποφασιστικότητα και η προσήλωση σε έναν στόχο, εγγυώνται την επίτευξή αυτού. Την γνώση πως το ζην δεν επαρκεί, αλλά η ύπαρξή μας νοηματοδοτείται μόνον από στόχους που μας υπερβαίνουν και μας χαρίζουν την ευλογία του ευ ζην. Την ελπίδα πως, όσο και εάν πολλές φορές το αντίθετο φαίνεται βέβαιο, τελικώς umbra non velat diem.

Λεζάντες αρχειακού φωτογραφικού υλικού

1.Ο Γιάννης Σκιαδάς. Καλλιτεχνική χαλκογραφία του 1935

2.Η κηδεία του πρωταθλητή στην Παιανία του 1944. Το φέρετρο συνοδεύουν οι "δόξες" του ελληνικού αθλητισμού Χρήστος Μάντικας, Θανάσης Καμπαφλής, Στέλιος Κυριακίδης, κ.ά.

3.Οι ιστορικοί πρωταθλητές του στίβου στο Παναθηναϊκό Στάδιο το 1933, ύστερα από την προπόνηση, Πρώτος αριστερά ο 19ετής Γιάννης Σκιαδάς. Δεξιά ο τσολιάς θυρωρός του Σταδίου.

4.Ο Σκιαδάς τιμάται με το πρωταθλητικό δίπλωμα του νικητή των Βαλακανικών Αγώνων 1939 από τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ στο Παναθηναϊκό Στάδιο

5.Φύλλο της εφημερίδας "Αθλητικά Νέα". Διευθυντής ο Ιωάννης Σκιαδάς.

6.Δημοσίευμα του 1951 στην εφημερίδα "Εμπρός". Συντάκτης ο πολυνίκης πρωταθλητής Ηλίας Μισαηλίδης