Γιάννης Ξενίκας
"Μαρμαρίτες"
Κως
λαογραφικά έθιμα
γεύσεων επίσκεψις
Τω ξενίω Ζηνί
"Μαρμαρίτες"
Κως.
Μαρμαρίτες, Κως.
Ένα έθιμο της παραμονής των Φώτων είναι οι πίτες μαρμαρίτες. Είναι ας πούμε μια παραδοσιακή κρέπα που υπάρχει με παραλλαγές ως σήμερα.
Το όνομα "μαρμαρίτες" είναι γένους αρσενικού. Είναι λεπτοί, σπογγοειδείς και σχεδόν διάφανοι.
Φτιαγμένοι από αραιό χυλό και ψήνονται σε πυρωμένο μάρμαρο. Τρώγονται
φρέσκοι την παραμονή των Θεοφανείων με πετιμέζι ή μέλι. Την επομένη
τηγανίζονται και με αυγά.
Κάθε γειτονιά ή σπίτι έβαζε παλιά το δικό
της μάρμαρο σε πυροστιές ή στα ξύλα έξω και φίλευε τους περαστικούς. Στο τέλος
δημιουργούσαν ένα σταυρό μαρμαρίτη που το έδιναν στα ζώα για να ...μιλήσουν!
Τα κορίτσια για να ...μελετήσουν το μέλλον έπρεπε στο τέλος της διαδικασίας να
ρίξει το καθένα στο καυτό μάρμαρο φύλλα ελιάς. Αν καίγονταν, δεν θα ευοδώνετο
αυτό που μελέτησαν. Αν έσκαγε με θόρυβο, τότε οι ευχές θα γινόντουσαν
πραγματικότητα.
Από το Βόρειο Αιγαίο ως την Κρήτη υπάρχει
παρόμοιο έθιμο. Δεν είναι η μοναδική περίπτωση που το Αιγαίο λειτουργεί ενιαία,
αυτόνομα και διαφορετικά.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το λαμπριάτικο
αρνί που στο Αιγαίο δε σουβλίζεται όπως στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά σιγοψήνεται
παραγεμιστό σε παραδοσιακό φούρνο μέσα σε πήλινο σκεύος.
Παρόμοιο έθιμο με τους μαρμαρίτες είδα
πάντως στο κάστρο των Ιωαννίνων: Τηγανίτες ψημένες σε ξύλα και καυτή πλάκα τις
παραμονές των Χριστουγέννων, σερβιρισμένες στους περαστικούς με καρύδια και
κανέλα. Είναι τα λεγόμενα Σπάργανα του Χριστού.
κείμενο - φωτογραφία: Γιάννης Ξενίκας
"Μαρμαρίτες"
Κως
« Τω ξενίω Ζηνί »
( ανταποκρίσεις ενός περιηγητή )
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 21 Ιουλίου 2023 :
Γιάννης
Ξενίκας
" Μαρμαρίτες "
Κως
λαογραφικά έθιμα
γεύσεων επίσκεψις
Τω ξενίω Ζηνί ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου