Vangelis
The Unknown
Man
An
unauthorized biography
by
Mark J.T. Griffin (1994)
αποσπάσματα από το βιβλίο
ΜΟΥΣΙΚΗ
αποσπάσματα από το βιβλίο:
/ - 1.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Ως νέος ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ήταν ένας από εκείνους τους προφητικούς
καλλιτέχνες που ήταν μπροστά από την εποχή τους. Με τη μουσική του δημιουργούσε
συνεχώς προκλήσεις για να διευρύνει τη φήμη του ως καινοτόμος των ηλεκτρονικών
πληκτροφόρων. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ως έφηβος, εκείνος και μερικοί
φίλοι του σχημάτισαν το συγκρότημα Formynx (Lyre).
«Οι Formynx (επίσης γραμμένο ως Forminx)
ήταν ένα συγκρότημα στο σχολείο που φοιτούσα κι εγώ, και ήμουν πολύ νέος.
Έπαιζαν κυρίως για διασκέδαση και με πήραν μαζί τους. Τελικά γίναμε σταρ σε όλη
την Ελλάδα, χωρίς πραγματικά να καταλαβαίνουμε τι συνέβαινε. Ήταν πολύ
ευχάριστο, αλλά δεν σκεφτόμουν να το κάνω επάγγελμα. Όπως κάθε άλλος έφηβος,
περνούσα υπέροχα!»
Ο Vangelis, που εκείνα τα χρόνια είχε το
καλλιτεχνικό όνομα Vagos, συνέθετε και ενορχήστρωνε τη μουσική, η οποία ήταν
ασυγκράτητο ποπ στυλ των ’60s, τραγουδισμένο στα αγγλικά με τον τρόπο των
Shadows ή των πρώιμων Beatles. Ο μπασίστας των Formynx ήταν ο Sotiris Arnis· ο
Vasilis Bakopoulos έπαιζε ρυθμική κιθάρα και ο Kostas Skodos έπαιζε τύμπανα. Ο
Vangelis έπαιζε το όργανο Hammond (Xamont), που ήταν πάντοτε κυρίαρχο στα
τραγούδια τους.
«Δεν ήταν μια επαγγελματική προσπάθεια να
βγάλουμε χρήματα. Ήταν απλώς η ιδέα μας για διασκέδαση. Δεν είχε να κάνει με τη
μουσική όμως!»
Από το 1963 έως το 1967, το συγκρότημα
κυκλοφόρησε τα singles "Ah Say Yeah", "Jeronimo Yanka" και
"Jenka Beat". Μέχρι τότε, η δυτική ποπ κουλτούρα είχε αρχίσει να
διεισδύει στην Ελλάδα. Κατά τους θερινούς μήνες, συγκροτήματα όπως οι We Five,
The Idols, Olympians, Elena, Nostradamus και ιδιαίτερα οι Formynx έπαιζαν σε
όλες τις αίθουσες χορού κατά μήκος της ελληνικής ακτής. Μέχρι τότε, η Ελλάδα
δεν είχε πολλά να προσφέρει στον τομέα της ποπ μουσικής, αν και καλλιτέχνες
όπως ο Mikis Theodorakis και η Nana Mouskouri είχαν ήδη κάνει όνομα στην Ευρώπη
στον χώρο της «middle-of-the-road» μουσικής. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα, οι
Formynx έγιναν γρήγορα το πιο δημοφιλές συγκρότημα της Ελλάδας, γεμίζοντας τα
ελληνικά στάδια με φανατικούς μουσικόφιλους.
/ - 2α.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Ο Vangelis ήταν, επομένως, σχεδόν ο πρώτος που έφερε την ποπ μουσική
στην πατρίδα του και είναι ξεκάθαρα ένα θεμελιώδες πρόσωπο στην ιστορία της
ελληνικής ποπ μουσικής.
Κατά καιρούς έπαιζαν μπαλάντες όπως
"Our Last September", "Somebody Sent Me Love", "And
Maybe More", "Strangers in the Night" με τον τραγουδιστή Tassos
Papastamatis, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ο Έλληνας Frank Sinatra, και
επίσης παρήγαγαν τις δικές τους μπαλάντες όπως το "Dream in My
Heart".
Οι Formynx εμφανίζονταν περιστασιακά και με
το ψευδώνυμο "The Minis" μαζί με την Ελληνίδα τραγουδίστρια Zoe
Kouroukli (Ζωή Κουρούκλη), και ηχογράφησαν αρκετές συνθέσεις, ανάμεσά τους και
το "Yepee Ya Ya Song". Ο Vangelis επίσης έγραψε και έπαιξε το single
της με τίτλο "Oldies but Goodies".
Το single "Jeronimo Yanka" ήταν η
μεγαλύτερη επιτυχία τους και πούλησε πάνω από 100.000 αντίτυπα. Ήταν ένα απλό
αλλά αποτελεσματικό ποπ τραγούδι, στο οποίο ο Vangelis εισήγαγε τη νέα ρυθμική
μουσική του Yanka. Το Yanka είναι χορευτικό, προσιτό και ακόμα και σήμερα
σφυρίζεται και παίζεται στην Ελλάδα.
Το single "Jenka Beat" πούλησε
περίπου 20.000 αντίτυπα. Το εξώφυλλο αυτού του single δείχνει τα πέντε μέλη του
συγκροτήματος να στέκονται μπροστά από τον Παρθενώνα, με τον Vangelis καθισμένο
σε ένα μαρμάρινο σκαλοπάτι και τα υπόλοιπα μέλη να στέκονται πίσω του.
Τα singles τους προωθήθηκαν στη Βρετανία
αλλά χωρίς επιτυχία. Μερικά από τα singles των Formynx είναι ακόμη διαθέσιμα
και, φυσικά, αποτελούν συλλεκτικά αντικείμενα.
/ - 2β.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Στα τέλη του 1966 οι Formynx διαλύθηκαν και ο Vangelis ταξίδεψε σε όλη
την Ελλάδα βρίσκοντας χρόνο να
συνεργαστεί με τον Έλληνα τραγουδιστή/τραγουδοποιό George Romanos (Γιώργος
Ρωμανός), και μαζί παρήγαγαν τέσσερα τραγούδια: "Agapi Mas Koimatai Sta
Nera (Η Αγάπη μας κοιμάται στα νερά)", "Ei, Koritzi (Έι Κορίτσι)", "Marina" και "Otan
Moe pes (Όταν μου πεις)". Κυκλοφόρησαν από το άλμπουμ του Romanos "In Concert and in
the Studio" στη δισκογραφική εταιρεία Zodiac.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Vangelis
συνεργάστηκε επίσης με την τραγουδίστρια Aleka Kanelidou (Αλέκα Κανελίδου),
παίζοντας και ενορχηστρώνοντας δύο κομμάτια, τα "The More I See You"
και "Stranger", τα οποία επίσης συνέγραψε από κοινού, καθώς και με
την τραγουδίστρια Maria στο τραγούδι "Caro Professore". Η Maria είχε
προηγουμένως συνεργαστεί με το ελληνικό συγκρότημα The Olympians.
/ - 3α.
Στις αρχές του 1967, ο Vangelis συνεργάστηκε με τον μπασίστα και βασικό τραγουδιστή Demis Roussos, τον κιθαρίστα Anargyros
"Silver" Koulouris και τον ντράμερ Lucas Sideras για να σχηματίσουν
ένα νέο συγκρότημα αφιερωμένο στη χορευτική μουσική. Το συγκρότημα ηχογράφησε
ως μουσικοί συνεδρίας (session players) συνοδεύοντας διάφορους καλλιτέχνες,
μεταξύ των οποίων τον Ricardo Credi στο τραγούδι "Siga-Siga", και
έπαιζαν σε μικρούς χώρους, όπως το Athens Hilton, γνωστοί τότε ως το
“Papathanassiou Set”.
Ο Vangelis στη συνέχεια κυκλοφόρησε το πρώτο
του σόλο single με τη συνοδεία του Papathanassiou Set στις αρχές του 1968 από
τη δισκογραφική εταιρεία Zodiac, υπό το πλήρες όνομά του Vangelis
Papathanassiou, με τίτλο "To Roloi" (The Clock) και "I Agapi Mas
Kimatai Sta Nera" (Our Love Sleeps on the Waters), που ήταν ορχηστρικές
εκδοχές δύο τραγουδιών στα οποία είχε εργαστεί μαζί με τον Romanos. Το single
αυτό αποτελεί επίσης σπάνιο συλλεκτικό αντικείμενο.
Λίγο μετά την κυκλοφορία αυτού του single,
το Papathanassiou Set αποφάσισε να αλλάξει μουσική κατεύθυνση και γεννήθηκε το
τζαζ-φιούζιον υπερσυγκρότημα Aphrodite’s Child, με την ίδια σύνθεση των
Vangelis, Roussos, Sideras και Koulouris.
/ - 3β.
Ο Demis Roussos γεννήθηκε ως Artemios Ventouris
Roussos στις 15 Ιουνίου 1946 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ήταν ξάδερφος του
Vangelis και είχε ήδη αποδείξει τον εαυτό του ως ικανό μπασίστα και τραγουδιστή
στα ελληνικά συγκροτήματα “We Five” και “The Idols”. Ιδιαίτερα στους “We Five”
δάνεισε τη χαρακτηριστική φωνή του σε διασκευές τραγουδιών όπως "The House
of the Rising Sun", "Black is Black" και "When a Man Loves
a Woman". Ο πατέρας του, George, ήταν αρχιτέκτονας και η μητέρα του, Olga,
ήταν τραγουδίστρια· μαζί με τον αδελφό του, Costas, έφυγαν από την Ελλάδα ως
πρόσφυγες.
Ο Demis γράφτηκε στο Ωδείο της Αλεξάνδρειας
σε ηλικία οκτώ ετών και είναι ικανός στην κλασική κιθάρα, την τρομπέτα, το
κοντραμπάσο, το μπουζούκι, το πιάνο και το εκκλησιαστικό όργανο. Μιλά ελληνικά,
αραβικά, αγγλικά και γαλλικά.
/ - 3γ.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Ο ντράμερ Lucas Sideras γεννήθηκε στην Αθήνα στις 5 Δεκεμβρίου 1944 και
ήταν παιδικός φίλος του Vangelis. Παίζει επίσης μπάσο. Η μητέρα του, δασκάλα
πιάνου, επέμεινε να λάβει κλασική εκπαίδευση, αλλά αργότερα στράφηκε προς τον
σύγχρονο ρυθμό. Μιλάει ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά.
Το συγκρότημα
ξεκίνησε παίζοντας διασκευές βρετανικών και αμερικανικών τραγουδιών και άρχισε
να αποκτά κοινό.
/ - 4.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Η πρόθεση του συγκροτήματος ήταν να πάει στο Λονδίνο, τη Μέκκα της ποπ
μουσικής, και να κατακτήσει τη βρετανική μουσική βιομηχανία. Ωστόσο, φτάνοντας
στο Παρίσι στο αεροδρόμιο Orly, παγιδεύτηκαν λόγω της γαλλικής απεργίας στις
μεταφορές και δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Ακόμα χειρότερα, ο
Silver Koulouris έπρεπε να εγκαταλείψει το συγκρότημα για να εκπληρώσει τη
στρατιωτική του θητεία, επιστρέφοντας αργότερα για το άλμπουμ “666”. Ευτυχώς,
το συγκρότημα σύντομα τράβηξε την προσοχή του Pierre Seberre, ενός παραγωγού
της Phillips Records της Γαλλίας, και υπέγραψαν συμβόλαιο με τη δισκογραφική
εταιρεία.
Η επιτυχία ήρθε αμέσως, ίσως επειδή το
πρώτο τους σινγκλ ήταν ένα από τα τελευταία που κυκλοφόρησαν πριν από τις
ταραχές του Παρισιού το 1968, και τον Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς το
συγκρότημα πέρασε 14 εβδομάδες στην κορυφή των γαλλικών charts και μπήκε στο
top 10 των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών με το “Rain and
Tears”. Το τραγούδι αυτό
τραγουδήθηκε στα αγγλικά από τον Roussos και χρησιμοποίησε τη διασκευή του
Vangelis πάνω στο “Canon” του Johann Pachelbel από τη Νυρεμβέργη. Είχε το ύφος
του “Whiter Shade of Pale” των Procul Harum και έφτασε στο νούμερο 27 των
βρετανικών charts.
Το μεγαλύτερο
μέρος της δουλειάς τους ηχογραφήθηκε στο Παρίσι και κυκλοφόρησε με επιτυχία
στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά δεν κατάφερε να σημειώσει ιδιαίτερη απήχηση στο
Ηνωμένο Βασίλειο ή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα τέλη του 1968 κυκλοφόρησαν το
άλμπουμ “End of the World”, με όλα τα κομμάτια
να αποδίδονται στον Vangelis και στον Γάλλο στιχουργό Boris Bergman.
/ - 5.
(απόδοση στα Ελληνικά):
Το "End of the
World" απέδειξε ότι οι τρεις
Έλληνες μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν συναρπαστικό συνδυασμό προοδευτικού ροκ
με μια νότα από μεσογειακή φολκ, κάτι που είναι εμφανές σε κομμάτια όπως τα "Mister Thomas", "The Grass Is No Green" και ιδιαίτερα το "Day of the Fool". Αν και το single "End of the World" δεν σημείωσε
επιτυχία, το τρίτο single "I Want To Live" ήταν τεράστια επιτυχία, με περισσότερα από ένα εκατομμύριο
αντίτυπα να πωλούνται μόνο στη Γαλλία. Η B-side ("Magic Mirror"), που δεν κυκλοφόρησε
ποτέ σε άλμπουμ, αποτελεί τέλειο δείγμα του ροκ στοιχείου στο συγκρότημα, με
ενορχηστρώσεις οργάνου από τον Vangelis, παρόμοιες με αυτές για τις οποίες ήταν
γνωστός στο συγκρότημα Formynx.
Στα τέλη του 1969, οι Aphrodite's Child
κυκλοφόρησαν το εξαιρετικά επιτυχημένο επόμενο άλμπουμ τους "It's Five O'clock", που προηγήθηκε του
single "Let Me Love, Let Me Live", μια τεράστια επιτυχία στη Γαλλία, ιδιαίτερα για την
B-side του "Marie Jolie". Ακολούθησαν περισσότερα σημαντικά singles, μεταξύ αυτών
το ομότιτλο κομμάτι του άλμπουμ, που γνώρισε επιτυχία σε πολλές χώρες, και το
καλοκαίρι του 1970 τα "Spring Summer Winter and
Fall", "I
Want to Live", "Wake Up", "Annabella" και "Marie Jolie".
Το άλμπουμ ήταν επίσης αξιοσημείωτο για τη
δύναμη του front man και μπασίστα Roussos, με τη χαρακτηριστική φωνή του σε κομμάτια όπως τα "Good Time So Fine" και "Take Your Time". Ο Demis Roussos έχει μία από τις πιο
αναγνωρίσιμες φωνές στην ποπ μουσική. Δεν ήταν ιδιαίτερα συνθέτης,
συνυπογράφοντας μόνο ένα τραγούδι, το "Annabella", με το συγκρότημα, όμως το μπάσο του ήταν αξιόλογο, για
παράδειγμα στο κομμάτι "Magic Mirror".
Στην Ελλάδα, οι Aphrodite's Child κέρδισαν βραβεία για το καλύτερο νέο συγκρότημα
και περιόδευσαν κατά τα έτη 1969 και 1970, με τον Vangelis κάποια στιγμή να αντικαθίσταται από τον αδερφό του Nikos, λόγω ενός σπασμένου δαχτύλου
που του καθιστούσε αδύνατο να παίξει.
Για μερικά χρόνια, οι Aphrodite's Child ήταν ένα από τα
μεγαλύτερα συγκροτήματα στην Ευρώπη, πουλώντας εκατομμύρια δίσκους, αλλά για
τον Vangelis αυτό ήταν απλώς ένα
μέσο προς έναν σκοπό – να του δώσει τα χρήματα και τον χρόνο για να δημιουργεί
τη μουσική που ήθελε, με τον δικό του τρόπο.
/ - 6α.
Στα τέλη του 1970 ξεκίνησε στο Παρίσι η ηχογράφηση του τελευταίου
άλμπουμ των Aphrodite's Child – "666 – The Apocalypse of John". Το αμφιλεγόμενο αυτό
διπλό άλμπουμ ήταν ένα concept έργο βασισμένο στο βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννη από τη Βίβλο. Ο Vangelis συνέγραψε το μουσικά άλμπουμ
μαζί με τον συγγραφέα Costas Ferris (Κώστα
Φέρρη, λιμπρέττο).
Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του
δίσκου, το αρχικό μέλος Anargyros
"Silver" Koulouris επανεντάχθηκε στο συγκρότημα, αλλά τα
καλλιτεχνικά ρήγματα ανάμεσα στα άλλα μέλη του γκρουπ διευρύνονταν.
Ένα από τα προβλήματα ήταν ότι ο Vangelis
προτιμούσε να δουλεύει στο στούντιο, ενώ οι άλλοι ήθελαν να περιοδεύουν και να
εμφανίζονται στη σκηνή. Λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη των ηχογραφήσεων, οι Roussos και Sideras αποχώρησαν από το συγκρότημα.
Το συγκρότημα ακολούθησε ξεχωριστούς
δρόμους. Ο Demis Roussos
κυκλοφόρησε το πρώτο του σόλο single για τη Phillips στις αρχές του 1971 με τίτλο "We Shall Dance" b/w "Lord of the Flies", στο οποίο ο Sideras έπαιξε ντραμς. Ακολούθησε
περιοδεία και η κυκλοφορία του άλμπουμ "Greek Side of My Mind" στα τέλη του 1971.
Ο Lucas
Sideras κυκλοφόρησε δύο σόλο άλμπουμ, το "One Day" το 1972 και το
επόμενο έτος το "Pax Spray", ενώ το 1977
δημιούργησε το συγκρότημα Ypsilon.
Ο Roussos ξεκίνησε μια
μακρά και έντονη σόλο καριέρα, βρίσκοντας διεθνή επιτυχία το 1975 με επιτυχίες
όπως "Forever and Ever" και "Happy to be on an Island in the Sun", αποκτώντας πολλές ακόμα επιτυχίες και πουλώντας περίπου 30 εκατομμύρια δίσκους μέσα στα
χρόνια.
Κατά την ίδια περίοδο, ο Vangelis συνεργάστηκε με τη Zoe Kouroukli στο 17ο Φεστιβάλ Μουσικής του Σαν Ρέμο στην Ιταλία, ενορχηστρώνοντας δύο τραγούδια που
κυκλοφόρησαν ως single: "Ciao, Amore Ciao" c/w "Non Pensare A Me". Το τραγούδι "Ciao, Amore Ciao" κέρδισε το 1ο Βραβείο στο φεστιβάλ για την Kouroukli.
/ - 6β.
Εν τω μεταξύ, ο Vangelis
συνέχισε με το έργο "666". Η ηχογράφηση του άλμπουμ διήρκεσε τελικά πάνω από τρεις
μήνες, παράγοντας αρκετό υλικό για τέσσερα LPs, με κόστος 80.000 δολάρια ΗΠΑ.
Σε αυτό το άλμπουμ, η μουσική του
συγκροτήματος απομακρύνθηκε από τις θεματικές που σχετίζονταν με την
"ποπ" και στράφηκε σε πιο "βαριά", λυρικά κομμάτια
προοδευτικού ροκ, στο στυλ των Yes,
King Crimson, Pink Floyd, αλλά και με την ωμότητα
των Cream και Hendrix. Εξαιρετικά κομμάτια που
δείχνουν αυτή τη μετάβαση είναι τα "Four
Horsemen", "Altamont", "All Seats were Occupied" και "Aegean Sea".
Την ίδια στιγμή, το περιεχόμενο του άλμπουμ
προκαλούσε ανησυχία στη Mercury (Phillips) Records λόγω του σατανικού του περιεχομένου. Η Mercury Records ήταν ιδιαίτερα
δυσαρεστημένη με το κομμάτι "Infinity", το οποίο θεώρησαν βλάσφημο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η
κυκλοφορία να ανασταλεί αρχικά και στη συνέχεια να μεταβιβαστεί στην Vertigo, θυγατρική εταιρεία
της Mercury.
Το "Infinity" είναι ένα αυθόρμητο και αυτοσχεδιαστικό κομμάτι,
ηχογραφημένο με την Ελληνίδα ηθοποιό Irene Papas στα φωνητικά. Η σουρεαλιστική της ερμηνεία της Δευτέρας
Παρουσίας του Χριστού συνδυάζει τον ήχο μιας γυναίκας στον οργασμό και μιας
γυναίκας που γεννά. Η γυναίκα στον οργασμό εκφράζει τη χαρά για τον ερχομό Του,
ενώ η γυναίκα στη γέννα προοριζόταν να μεταδώσει, όπως αναφέρεται στην
Αποκάλυψη, ότι η Δευτέρα Παρουσία θα είναι επίσης ένα επώδυνο γεγονός αρχικά
για τον κόσμο, αλλά όταν έρθει, θα υπάρξει χαρά.
/ - 7α.
/ - 7β.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΡΑΦΟΣ
[ ανάρτηση 7 Οκτωβρίου 2025 :
Vangelis
The
Unknown Man
An unauthorized biography
by Mark J.T. Griffin (1994)
αποσπάσματα
από το βιβλίο
ΜΟΥΣΙΚΗ ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου